Tại Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, Trung ương thống nhất Chủ trương cả nước sẽ chỉ còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, giảm 60 - 70% số xã so với hiện nay.

Đây là quyết sách chưa từng có, nhằm hướng đến chính quyền địa phương hai cấp gồm tỉnh, xã.

Sau sắp xếp bảo đảm việc tinh gọn, hiệu quả, gần dân, đáp ứng các yêu cầu quản trị xã hội hiện đại.

Trên cơ sở định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Nghị quyết số 60 của Hội nghị Trung ương lần thứ 11, mới đây, Chính phủ đã ban hành Đề án sắp xếp tổ chức đơn vị hành chính.

Trong đó cấp xã gồm xã, phường (trong đất liền) và đặc khu (ở hải đảo).

Chính quyền địa phương cấp xã gồm có HĐND và UBND.

Chính phủ dự kiến UBND cấp xã tổ chức tối đa 4 Phòng chuyên môn gồm: Văn phòng; Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc); Phòng Văn hóa - Xã hội và Trung tâm phục vụ hành chính công.

Như vậy đơn vị hành chính cấp xã mới được hình thành sẽ có quy mô lớn hơn so với cấp xã hiện nay.

Đồng thời, kết thúc hoạt động của toàn bộ đơn vị hành chính cấp huyện.

Ông Lê Bá Trình, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho biết, kết thúc cấp trung gian huyện là chủ trương rất đúng xã là đơn vị gần dân rất cần thiết.

Tới đây, tại kỳ họp lần thứ 9 diễn ra vào tháng 5, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua phương án sáp nhập cấp tỉnh. Còn với cấp xã, Uỷ ban thường vụ quốc hội sẽ tiến hành các phiên họp để cho ý kiến và quyết định.

Theo đó tiến hành sáp nhập 60 - 70% trong 10.000 đơn vị cấp xã. Việc sáp nhập cấp xã được nhấn mạnh: không nằm ở việc thay đổi địa giới hành chính một cách cơ học, mà quan trọng nhất là tạo ra không gian phát triển mới ở cấp xã. Qua đó giảm chi phí vận hành bộ máy, giảm khâu trung gian

Yêu cầu đặt ra là cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao tính tự chủ và trách nhiệm của cấp xã.

Ông Ngô Sách Thực, Nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho biết, bố trí cán bộ phù hợp, đưa quyền của huyện trước đây về xã thì xã phải làm gì phục vụ người dân.

Hiện các địa phương đang tiến hành nghiên cứu, lập đề án, thống nhất về tỷ lệ giảm đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh.

Theo đó hoàn thành việc kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy và các đơn vị hành chính cấp xã chính thức đi vào hoạt động chậm nhất là trước ngày 15.8.2025./.