Nghề dệt lụa thủ công tại phía bắc Albania đã có từ thế kỷ thứ 10. Các sản phẩm lụa làm ra thường phục vụ cho xuất khẩu và được giới quý tộc Italia và Pháp đặc biệt coi trọng. Tuy nhiên, theo thời gian và sự thay đổi chế độ, nghề này đã dần mai một.

Từ 15 năm trước, chị Franceska Pjetraj, 30 tuổi, đã cùng mẹ thành lập một xưởng tơ lụa nhỏ. Họ nuôi tằm bằng lá dâu trắng để lấy tơ, xe sợi và dệt lụa hoàn toàn thủ công. Tằm được nuôi trong nhà tối, cần sự chăm sóc cẩn thận suốt vòng đời kéo dài từ 5 đến 7 tuần lễ. Kén sau khi thu hoạch sẽ được xử lý bằng nước sôi cho mềm để lấy tơ, rồi se thành sợi và đưa vào khung dệt.

Chị FRANCESKA PJETRAJ, Chủ xưởng dệt lụa tại Zadrima, Albania chia sẻ: “Việc nuôi tằm đòi hỏi sự tỉ mỉ và tình yêu rất lớn, vì vòng đời của chúng khá ngắn và chúng rất nhạy cảm với môi trường… Chúng tôi đã duy trì xưởng được 15 năm với mục tiêu gìn giữ nghề truyền thống của vùng đất này. Trước đây những người phụ nữ đều mặc tơ lụa.”

Chị ROZANA GOSTORANI, Thợ dệt lụa chia sẻ: “Nghề dệt lụa thủ công của chúng tôi là một nghệ thuật vô giá, dù bị mai một nhưng chúng tôi vẫn đang cố gắng giữ gìn. Tôi nghĩ các hãng thời trang như Versace hay Dolce&Gabbana nên lấy cảm hứng từ các sản phẩm của chúng tôi.”

Năm 2024, xưởng của chị Pjetraj đã sản xuất được 10kg sợi tơ, dệt thành nhiều sản phẩm tơ lụa đa dạng, từ khăn choàng cho đến các kiểu áo và váy. Các sản phẩm của xưởng hiện đã được nhiều nghệ sĩ và nhà thiết kế nổi tiếng đặt mua. Có thể thấy, các phụ nữ dệt lụa ở Zadrima không chỉ đang giữ gìn nghề xưa, mà còn thắp lên hy vọng cho một làng nghề đang hồi sinh.

Lễ hội thần mặt trời Inti Raymi ở Peru

Cứ đến cuối tháng 6 hàng năm, thành phố Cusco của Peru lại long trọng tổ chức lễ hội Inti Raymi để tôn vinh thần Mặt trời, vị thần được người Inca coi là đấng sáng tạo ra vạn vật trên Trái đất, cũng như quyết định vận mệnh của con người và vũ trụ. Hơn 700 diễn viên đã tái hiện các nghi lễ Inca lịch sử tại 3 địa điểm linh thiêng gồm đền Coricancha, Quảng trường Mayor và thành cổ Sacsayhuaman.

Các diễn viên trong trang phục truyền thống ấn tượng, đóng vai những nhân vật đại diện cho nhiều khu vực khác nhau của Đế chế Inca cổ đại. Các nghi lễ được tái hiện giống như cách thức đã diễn ra trong lịch sử, từ lời cầu khẩn thần Mặt trời ban phước, phù hộ mùa màng bội thu, đến đám rước tới pháo đài cổ.

Lễ hội thường kéo dài một tuần, với nhiều sự kiện trưng bày, triển lãm cùng biểu diễn âm nhạc và vũ điệu truyền thống trên đường phố.

Inti Raymi là lễ hội quan trọng của nền văn hoá Inca cổ đại và hiện được cho là lễ hội lớn thứ 2 ở Nam Mỹ, thu hút hàng nghìn người tham dự mỗi năm.