THÁCH THỨC SAU CHÍNH BIẾN

Những đoàn xe của lực lượng đối lập tự do tiến vào thủ đô Damacus. Một lá cờ mới được bay lên trên các đường phố đại diện cho lực lượng Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Nhưng đó không phải là lá cờ duy nhất đang được vẫy tại Syria trong lúc này. Ở phía Đông Bắc, lực lượng người Kurd vốn được phương Tây hậu thuẫn cũng đang nhanh chóng chiếm quyền kiểm soát các khu vực từ tay quân đội chính phủ. Sự thất thủ của chính quyền tổng thống al-Assad đang làm dấy lên những lo ngại về mồi lửa mới giữa các phe phái đối lập nhằm chiếm giữ các khu vực chiến lược.

Theo giới chuyên gia, sẽ không dễ để tìm ra một giải pháp chính trị tại Syria có thể dung hòa tất cả các bên trong lúc này. Đất nước này từ lâu đã không chỉ là tập hợp của các mâu thuẫn phe phái, đó còn là mảnh đất chứa đựng những cuộc cạnh tranh quyền lực chồng chéo giữa các nước lớn. 

Kể từ năm 2015, Nga đã là bên ủng hộ vững chắc nhất của chính quyền Tổng thống Assad, duy trì các cơ sở chiến lược như căn cứ hải quân Tartous và căn cứ không quân Hmeimim ở Latakia. Iran và lực lượng Hezbollah ở Liban thì xem Syria là một mắt xích quan trọng trong trục kháng chiến. Mỹ đã can thiệp vào cuộc xung đột vào năm 2014 bằng các cuộc không kích chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và giữ lại quân ở phía Đông Bắc Syria để hỗ trợ Lực lượng Dân chủ Syria (SDF). Một lực lượng đối lập khác do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn thì đang nắm quyền kiểm soát tại một loạt khu vực phía Bắc. Hóa giải cuộc nội chiến này vì thế có nghĩa là phải gỡ rối rất nhiều nút thắt.

Chính quyền mới tại Syria cũng phải đối mặt với một thách thức không nhỏ là tái thiết đất nước, trong bối cảnh nền kinh tế Syria đã suy thoái trong gần 14 năm xung đột, cơ sở hạ tầng bị tàn phá trầm trọng và siêu lạm phát kéo dài. Theo phân tích của Capital Economics, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Syria ước tính đã giảm hơn 85% kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2011.

Ngân hàng Thế giới ước tính của lạm phát đã đạt 115% vào năm 2023, đồng thời cũng dự báo nền kinh tế Syria sẽ suy giảm 1,5% trong năm nay. LHQ đánh giá có tới 90% người dân Syria sống dưới mức nghèo khổ và hơn một nửa dân số nước này phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng.  KỲ VỌNG CỦA NGƯỜI DÂN SYRIA VÀ CỘNG ĐỒNG QUỐC TẾ

Với giao thoa của nhiều nhóm vũ trang, cùng can dự của nhiều nước lớn cũng, sự sụp đổ quá nhanh của chế độ Bashar al-Assad sau hơn nửa thế kỷ cầm quyền có thể đẩy đất nước Syria vào hỗn loạn, xung đột nối tiếp xung đột. 

Không ai muốn để Syria chìm sâu trong bất ổn và có nguy cơ dẫn tới một điểm nóng mới tại Trung Đông trong bối cảnh cuộc xung đột tại Dải Gaza vẫn chưa có hồi kết. Giới chức Liên hợp quốc và các nước đã cùng lên tiếng kêu gọi đảm bảo quá trình chuyển tiếp hòa bình tại Syria sau sự chấm dứt chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Người dân Syria cũng đang hết sức kì vọng vào một tương lai ổn định sau gần 14 năm bất ổn.

Ba ngày sau khi lực lượng đối lập hoàn thành cuộc tấn công toàn diện, lật đổ chính phủ ở Damascus, buộc Tổng thống Bashar Al-Assad phải rời khỏi Syria, đất nước này đang tìm cách đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực trong hòa bình.

Mohammed al-Bashir, một chính trị gia trước đây đã điều hành chính quyền ở tỉnh Idlib dưới sự kiểm soát của Hayat Tahrir al-Sham (HTS), đã được giao trách nhiệm cho quá trình chuyển giao đó.

Sự xuất hiện của Mohammed al-Bashir đã mang lại hy vọng cho nhiều người Syria, những người khao khát một tương lai tươi sáng hơn sau hơn một thập kỷ chiến tranh. 

Cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát sao tình hình ở Syria, kêu gọi các bên liên quan đối thoại, tìm kiếm giải pháp chính trị dựa trên lợi ích lâu dài và cơ bản của người dân Syria.