Chính vì vậy, sau khi Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) ra đời, các nước ASEAN đã tăng cường, mở rộng hợp tác để đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm xuyên quốc gia trong khu vực. Cùng với sự hình thành tổ chức ASEAN, năm 1979, Hiệp hội  Cảnh sát các quốc gia Đông Nam Á (ASEANAPOL - ASEAN Chiefs of Police) đã được thành lập, là một diễn đàn hàng đầu của Tư lệnh Cảnh sát các nước Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.

Với chủ đề ‘‘Đối tác vinh quang, thống nhất bền vững’’, Hội nghị  thứ 39 diễn ra từ ngày 17-19/9 tại Việt Nam lần này đánh dấu tròn 40 năm thành lập của một Hiệp hội với mục tiêu vì hòa bình và an ninh khu vực.

Hình thành với mô hình ban đầu gồm 5 Tư lệnh cảnh sát quốc gia, đặt những bước đi đầu tiên trong quá trình hợp tác giữa cơ quan Cảnh sát các nước trong khu vực với quyết tâm đảm bảo an ninh trật tự không chỉ ở từng quốc gia mà đảm bảo cho hòa bình và phát triển cho cộng đồng các quốc gia thành viên trong khu vực.

Sau 40 năm hình thành, Aseanapol đã phát triển lớn mạnh với 10 thành viên và mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực đấu tranh phòng chống tội phạm.

Ông Kenechanh Phommachack, Giám đốc điều hành Aseanpol cho biết: Hội nghị Aseanapol là một sự kiện thường niên và là diễn đàn hợp tác để trao đổi kinh nghiệm và khẳng định lại sự hợp tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia là tội phạm ma túy, khủng bố, tội phạm mua bán người, tội phạm mua bán vũ khí trái phép, tội phạm mua bán động vật hoang dã, tội phạm lừa đảo hàng hải, tội phạm về kinh tế, vi phạm ngân hàng và gian lận thẻ tín dụng, và tội phạm làm giả hộ chiếu, tội phạm xuyên quốc gia v.v...

Lực lượng Cảnh sát Việt Nam chính thức tham gia Aseanapol từ năm 1996 và 3 lần đăng cai tổ chức Hội nghị Aseanapol lần thứ 19 vào tháng 5/1999, lần thứ 29 vào tháng 5/2009, và lần thứ 39 là từ ngày 17-19/9/2019. Trong 23 năm tham gia, Việt Nam luôn chủ động tăng cường hợp tác mạnh mẽ với lực lượng cảnh sát trong  khu vực ASEAN.

Đại tá Lê Đức Tuyến, Phó Chánh Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết; Từ khi tham gia hội nghị Cảnh sát các nước ASEAN, Việt Nam là một thành viên tích cực và hiệu quả trong khuôn khổ hợp tác này và được các nước đánh giá cao. Ví dụ năm 2009 Việt Nam đăng cai tổ chức cũng đã để lại dấu ấn là Việt Nam thúc đẩy các nước ký kết điều khoản tham chiếu thành lập Ban thư ký Aseanpol và năm nay đánh dấu 10 năm hoạt động của Ban thư  ký Aseanapol, và ngoài ra Việt Nam cũng đề xuất sáng kiến đào tạo cảnh sát trong khuôn khổ ASEAN, và đến nay cơ chế hợp tác đào tạo trong ASEAN trở thành cơ chế hợp tác thường niên.

Thực tế cho thấy, thành công của việc đấu tranh chống tội phạm ở khu vực Đông Nam Á có phần đóng góp của hiệu quả mối quan hệ hợp tác giữa lực lượng cảnh sát các nước ASEAN. Hàng năm, lực lượng Cảnh sát Việt Nam tiếp nhận và xử lý hàng nghìn thông tin tội phạm xuyên quốc gia.

Việt Nam cũng đã trao đổi thông tin tội phạm và phối hợp điều tra, phát hiện, triệt phá hàng trăm đường dây tội phạm xuyên quốc gia liên quan các hoạt động buôn bán ma tuý, buôn người, lừa đảo kinh tế, tài chính và các tội phạm khác. Cảnh sát Việt Nam phối hợp lực lượng Cảnh sát các nước ASEAN thực hiện hàng nghìn lượt yêu cầu liên quan tương trợ tư pháp hình sự, truy bắt tội phạm nước ngoài lẩn trốn tại Việt Nam và ngược lại.

Ông Kenechanh Phommachack, Giám đốc điều hành Aseanapol cho biết thêm: Việt Nam đóng vai trò rất tích cực với các nước thành viên trong việc hỗ trợ an ninh trong khu vực. tất cả các nước thành viên bao gồm cả Việt Nam có chung một quan tâm về mặt tội phạm xuyên quốc gia, cho nên Việt Nam tích cực và chủ động hợp tác qua song phương và đa phương trong công tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Thành công của sự hợp tác đó thể hiện rất rõ trong đấu tranh với tội phạm lừa đảo qua mạng.

Aseanapol không chỉ có ý nghĩa tăng cường tình đoàn kết hợp tác về đấu tranh phòng, chống tội phạm giữa lực lượng cảnh sát ASEAN, mà còn có ý nghĩa về chính trị, ngoại giao của cộng đồng Cảnh sát và lực lượng hành pháp của ASEAN, thể hiện ý chí quyết tâm của khu vực với mục tiêu chung vì một ASEAN hòa bình, ổn định và phát triển đồng đều./.