Trong tháng 4, Việt Nam đã tổ chức, chủ trì, điều hành khoảng 30 cuộc họp của Hội đồng Bảo an, đại diện Hội đồng Bảo an trong quan hệ với các nước thành viên ngoài Hội đồng Bảo an, các cơ quan Liên Hợp Quốc, các tổ chức quốc tế, báo chí, theo phương châm tích cực, chủ động, có trách nhiệm, vừa bảo đảm sự khách quan, minh bạch, vừa linh hoạt, xử lý hài hòa, cân bằng quan tâm của các nước đối với các vấn đề được thảo luận và thúc đẩy hợp tác, đồng thuận tại Hội đồng Bảo an. Trong đó, Việt Nam đã chủ trì 3 sự kiện dấu ấn quan trọng trong tháng Chủ tịch Hội đồng Bảo an, với những chủ đề ý nghĩa, thời sự.

Phiên họp cấp Bộ trưởng ngày 8/4 về chủ đề “Khắc phục hậu quả bom mìn và duy trì hòa bình bền vững: Tăng cường gắn kết để hành động hiệu quả hơn”. Là một nước bị ảnh hưởng nặng nề bởi hậu quả bom mìn và vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh, Việt Nam đã chia sẻ kinh nghiệm, đóng góp thúc đẩy, thu hút sự quan tâm của Hội đồng Bảo an về vấn đề này, đồng thời cùng các nước khẳng định ủng hộ khía cạnh nhân đạo, nhân văn cao cả và sự cần thiết phải tăng cường hợp tác quốc tế trong các hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn.

Tại phiên họp này, HĐBA đã thông qua Tuyên bố Chủ tịch đầu tiên của HĐBA do Việt Nam đề xuất đề cập riêng vấn đề khắc phục hậu quả bom mìn. Văn kiện có ý nghĩa quan trọng, nhấn mạnh mối liên hệ giữa khắc phục hậu quả bom mìn với duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững, khẳng định cam kết của HĐBA và đề cao sự cần thiết của hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn. Tuyên bố cũng đề cập các nội dung mới quan trọng như tác động tiêu cực nhiều mặt của đại dịch Covid-19, khuyến khích tăng cường hỗ trợ các nước bị ảnh hưởng, xem xét thành lập bộ phận chuyên trách về khắc phục hậu quả bom mìn trong các phái bộ gìn giữ hòa bình của LHQ và tính tới các nhu cầu đặc biệt của phụ nữ và trẻ em trong triển khai các nhiệm vụ liên quan.

Sự kiện trọng tâm trong tháng chủ tịch của Việt Nam là Phiên Thảo luận mở Cấp cao, diễn ra vào ngày 19/4 với chủ đề “Tăng cường hợp tác giữa Liên Hợp Quốc và các tổ chức khu vực trong thúc đẩy lòng tin và đối thoại trong ngăn ngừa và giải quyết xung đột” do chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì. Đây là lần đầu tiên Lãnh đạo Cấp cao của Việt Nam chủ trì một hoạt động quan trọng trong khuôn khổ HĐBA LHQ, đã gửi đi thông điệp ở cấp cao nhất về định hướng, tầm nhìn và khát vọng phát triển, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác, hữu nghị của Đại hội Đảng lần thứ XIII, khẳng định mạnh mẽ tiếng nói, vị thế, cam kết và đóng góp trách nhiệm của Việt Nam đối với chủ nghĩa đa phương, LHQ và các nỗ lực chung vì hòa bình, phát triển trên thế giới.

Cũng tại Phiên thảo luận, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì thông qua Tuyên bố Chủ tịch của HĐBA do Việt Nam đề xuất, nhằm khẳng định sự gắn kết giữa HĐBA và các tổ chức khu vực trong ngăn ngừa, giải quyết xung đột, với xây dựng lòng tin và đối thoại là những thành tố thiết yếu. Tuyên bố kêu gọi bảo đảm sự gắn kết và bổ trợ của các nỗ lực hợp tác; kêu gọi các tổ chức khu vực phát huy vai trò hỗ trợ, đưa ra khuyến nghị về ngăn ngừa, giải quyết xung đột cho các quốc gia thành viên phù hợp với Hiến chương LHQ và các thỏa thuận liên quan; và đề nghị Tổng Thư ký LHQ đề xuất giải pháp nhằm thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin và đối thoại trong thời gian tới.

Sự kiện quan trọng thứ 3 là phiên Thảo luận mở cấp Bộ trưởng về chủ đề “Bảo vệ cơ sở thiết yếu đối với sự sống của người dân trong xung đột vũ trang” được tổ chức vào ngày 27/4. Với 15/15 phiếu thuận, HĐBA đã thông qua Nghị quyết về vấn đề Bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với sự sống của người dân, trong đó tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, đảm bảo viện trợ nhân đạo, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19. Đồng thời, Nghị quyết có nhiều nội dung mang tính đột phá, nhấn mạnh việc bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu, cũng như khuyến khích các biện pháp, hợp tác trên nhiều phương diện và cấp độ nhằm bảo vệ, khôi phục cơ sở hạ tầng và dịch vụ thiết yếu, nâng cao khả năng chống chịu của người dân trong xung đột vũ trang.   Đây là Nghị quyết đầu tiên do Việt Nam đề xuất tại HĐBA trong nhiệm kỳ Uỷ viên không thường trực HĐBA 2020-2021.

Trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trong tháng 4, Việt Nam đã đưa ra các sáng kiến, thúc đẩy các ưu tiên và sự kiện mang đậm dấu ấn, đồng thời là cam kết của Việt Nam nhiệm kỳ này là “Đối tác vì hòa bình bền vững”, đó là tìm giải pháp thỏa đáng và bền vững cho các cuộc xung đột, thúc đẩy đối thoại, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tăng cường vai trò của các tổ chức khu vực, đặt người dân vào vị trí trung tâm, chính sách nhân văn hướng tới các đối tượng dễ bị tổn thương.Việc hai lần đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an trong một nhiệm kỳ là vinh dự, trọng trách của Việt Nam, cũng là cơ hội ghi đậm Dấu ấn Việt Nam với HĐBA nói riêng và với cộng đồng quốc tế nói chung.