27 năm đồng hành cùng ASEAN, Việt Nam tham gia sâu rộng vào hợp tác ASEAN trên tất cả các lĩnh vực văn hoá - xã hội và chính trị - an ninh. Việt Nam luôn nỗ lực tham gia và đóng góp vào công việc chung của Hiệp hội, sẵn sàng đảm nhận các trọng trách quan trọng, và ngày càng có những đóng góp chủ động, tích cực, trách nhiệm trong nhiều mặt đối với sự phát triển của ASEAN, một trong những đóng góp quan trọng nhất là chung tay xây dựng một Cộng đồng ASEAN ngày càng gắn kết.

Bó lúa vàng - biểu trưng của ASEAN. Xét riêng rẽ, 10 nhánh lúa tức 10 quốc gia ASEAN là 10 nước vừa và nhỏ. Nhưng khi xét trong một khối thống nhất thì khác. Theo dự báo đến năm 2050, ASEAN sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới, chỉ sau Hoa Kỳ, Trung Quốc và Liên minh Châu Âu. Nghĩa là như nghi thức bắt tay chéo truyền thống - ASEAN sẽ mạnh khi là một khối gắn kết, cả về Kinh tế - Văn hóa - Xã hội và Chính trị - An ninh. Và vị thế của từng nước ASEAN trong trong đó có Việt Nam cũng sẽ được nâng lên.

Trong 27 năm qua, Việt Nam luôn coi trọng việc vun đắp cho sự gắn kết trong ASEAN, từ đảm nhiệm tốt các nhiệm vụ luân phiên đến việc xây dựng định hướng, quyết sách của khu vực, như: Hiến chương ASEAN, Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Sự kiện Cộng đồng ASEAN chính thức hình thành vào cuối năm 2015 có những đóng góp đáng ghi nhận của Việt Nam, trong đó có các sáng kiến, đề xuất như Chương trình Hành động Hà Nội 2010.

Dấu ấn của Việt Nam trong ASEAN còn được thể hiện qua những đóng góp đối với quá trình mở rộng hợp tác của ASEAN, như quyết định mở rộng Cấp cao Đông Á (EAS) để kết nạp thêm Hoa Kỳ và Nga, hay việc lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) tại Hà Nội. Đó là những cơ chế hết sức quan trọng trong việc kết nối không chỉ trong ASEAN mà giữa ASEAN với các nước, tạo vị thế của ASEAN trên trường quốc tế.

Trong lịch sử phát triển, không ít lần ASEAN phải đối mặt và vượt qua những khó khăn thử thách chưa từng có. Nhưng qua đó, ASEAN lại trưởng thành hơn, tự cường hơn và vững vàng hơn trước. Để trụ vững và thích ứng hiệu quả trước những phức tạp của tình hình khu vực và thế giới không ngừng biến động, chìa khóa để thành công và nguồn cội sức mạnh của ASEAN chính là sự đoàn kết. Và Việt Nam không chỉ là một nhánh trong bó lúa vàng ASEAN, mà còn đóng góp ngày càng tích cực để sự gắn kết ấy ngày càng thêm bền chặt.

Ông Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh: Tinh thần Cộng đồng ASEAN và ý thức thuộc về Cộng đồng cần phải được lồng ghép hài hoà vào các nỗ lực ứng phó chung, ở cấp độ quốc gia cũng như khu vực. Người dân trong khu vực cần phải cảm nhận được rằng họ là linh hồn, là tế bào của Cộng đồng ASEAN.

Chính sự thống nhất trong đa dạng, hài hòa lợi ích của từng quốc gia và khu vực là những nhân tố căn bản mang tới vị thế của ASEAN như ngày hôm nay. Với phương châm chủ động, tích cực và trách nhiệm, Việt Nam cùng các nước thành viên ASEAN không ngừng tăng cường hợp tác ASEAN, nâng cao gắn kết, thống nhất, và vai trò trung tâm của ASEAN, vì mục tiêu chung là hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và thế giới.