Dịch bệnh Covid 19 bùng phát đúng vào thời điểm kỳ thi cuối kì còn dang dở  và nhất là kì thi chuyển cấp đang tới gần. Rất nhiều địa phương đã phải điều chỉnh lại phương án thi vào lớp 10 do dịch covid. Lãnh đạo Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội cho biết trong tình huống cần thiết, sở sẽ điều chỉnh lịch thi tuyển sinh vào lớp 10 căn cứ vào điều chỉnh của Bộ Giáo dục và đào tạo đối với kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Những tác động từ dịch bệnh và những thay đổi trong quy định tuyển sinh của kì thi vào lớp 10 khiến các sĩ tử và phụ huynh không khỏi lo lắng vì kì thi tuyển sinh lớp 10 được coi là dấu mốc quan trọng trong hành trình học tập của học sinh.

Năm nay, ngay từ tháng 2, nỗi lo của phụ huynh tăng gấp bội vì có rất nhiều quy định mới. Đặc biệt là quy định “Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào 3 trường trung học phổ thông công lập, xếp theo thứ tự ưu tiên, trong đó nguyện vọng 1, nguyện vọng 2 phải thuộc khu vực tuyển sinh mà học sinh có hộ khẩu thường trú. Nguyện vọng 3 có thể thuộc một khu vực tuyển sinh bất kỳ. Học sinh không được thay đổi nguyện vọng dự tuyển sau khi đã đăng ký”.

Chị Hương ở quận Nam Từ Liêm có cậu con trai năm nay thi lên lớp 10. Chị đã dự định cho con thi vào trường ở quận Cầu Giấy vì đánh giá đây là cơ sở tốt và phù hợp với lực học của con. Tuy nhiên, quy định nguyện vọng 1 và 2 không được đăng ký trường trái tuyến đã thay đổi hoàn toàn kế hoạch của 2 mẹ con.

Chị Nguyễn Thị Hương, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội chia sẻ: Trước khi có quy định mới, tôi có tìm hiểu 1 số trường ngoài quận Nam Từ Liêm là trường Cầu Giấy hoặc Yên Hòa, những ngôi trường chất lượng tốt. Nhưng sau khi có quy định mới, 2 mẹ con phải tìm hiểu lại để đăng ký cho con.

Mặc dù NV3 có thể chọn trường ngoài khu vực tuyển sinh, nhưng theo chị Hương là rất khó vì muốn đỗ NV3, thí sinh ít nhất phải có số điểm hơn điểm đỗ NV1 là 2 điểm và thêm nữa những trường thuộc top đầu sẽ hết chỉ tiêu ngay từ NV1. Vì thế mà chị Hương và con chẳng còn cách nào khác ngoài việc tìm kiếm những trường trong khu vực mình sinh sống khi chỉ còn vài tuần nữa là đến hạn chọn trường, đăng ký nguyện vọng.

Chị Nguyễn Thị Hương cho biêt thêm: Tôi thấy quy đinh mới này có cũng có mặt tốt là giàn đều chất lượng học sinh ra các trường. Tuy nhiên, không phải khu vực nào cũng có trường chất lượng tốt, nên cũng sẽ là thiệt thòi cho các con khi bị hạn chế trong việc chọn trường phù hợp với năng lực.

Đã trải qua 3 lần đồng hành cùng con trong việc chọn trường lớp 10, nhưng nhữung quy định mới đột ngột từ đầu năm khiến chị Tú không khỏi lo lắng. 3 người con lớn của chị đều thi trường trái tuyến. Như những năm trước, để đăng kí trường trái tuyến, con chị chỉ cần làm đơn theo mẫu xin đổi, có xác nhận của hiệu trưởng trường THCS nơi đang học lớp 9 và ghi khu vực tuyển sinh xin đổi vào mục "Khu vực đăng ký dự tuyển" trong phiếu đăng ký dự tuyển vào lớp 10 THPT, nộp tại trường THCS.

Chị Phùng Hồng Tú,Cầu Giấy, Hà Nội bày tỏ: Kì thi vào lớp 10 rất cam go, thậm chí còn hơn cả kì thi đại học. Cả 3 con đều lớn lên và trưởng thành ở môi trường giảng võ, thì con tôi là học trái tuyến vì hộ khẩu của tôi là quận cầu giấy. lúc đó mọi chuyện rất đơn giản vì không có nghị định này. Các thầy cô cảm thấy con đáp ứng dủ năng lực và sĩ số học sinh vẫn đáp ứng được. Tôi cảm thấy nghị định mới này khiến phụ huynh lo lắng nhiều, đặc biệt là phụ huynh có con năng lực tốt ở ngoại thành và mong muốn cho con được vào trường ở trung tâm.

Theo chị Tú, sự thay đổi trong kế hoạch tuyển sinh của Hà Nội sẽ làm nảy sinh tiêu cực chạy chuyển hộ khẩu bởi như Hoàng Mai và Thanh Trì cùng một khu vực tuyển sinh nhưng không có trường nào thuộc top đầu thành phố. Trong khi rất nhiều phụ huynh mong muốn cho con được học tập trong môi trường có nhiều bạn cùng năng lực.

Có 1 hiện tượng kkông tốt  khi các phụ huynh có con ở khu vực không có trường tốp đầu thì họ sẽ tìm cách đi sang khu vực có trường tốt, vì quy định mới không cho phép nên họ sẽ tìm cách chuyển hộ khẩu, không phải chính ngạch mà nhờ mối quan hệ quen biết, điều này sẽ tạo ra tiền lệ xấu chạy hộ khẩu, vì thế muốn kiểm soát phải kiểm tra hộ khẩu xem nhập vào bao nhiêu.

PGS. TS Nguyễn Chí Thành , Trưởng khoa sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội cùng đồng ý với quan điểm sự thay đổi trong kế hoạch tuyển sinh của Hà Nội sẽ có nguy cơ nảy sinh tiêu cực chạy chuyển hộ khẩu.

Tôi nghĩ sẽ có 1 số thách thức. đó là câu chuyện hộ khẩu, tôi ở ba đình nhưng tôi lại sinh sống ở chỗ khác nên nó sẽ tạo khó khăn cho nhiều phụ huynh. Một chính sách động chạm đến nhiều vấn đề lẽ ra nên có khảo sát, điều tra xã hội học, phụ huynh và học sinh đã có những kế hoạch trước rồi mà đến tháng 3 chúng ta mới thông tin thì nó khá là gấp rút. Tiếp theo hiện nay chính phủ đang có định hướng không dùng hộ khẩu nên quy định này có vẻ sẽ mâu thuẫn, tôi nghĩ do đặc thù xã hội của Hà Nội mà các cấp bắt buộc phải đưa ra điều này.

Việc phân bố học sinh không đồng đều về số lượng, chất lượng ở các địa bàn dấn đến thực tế là những năm qua, có những trường tỉ lệ đăng kí thi rất thấp nhưng có những trường có tỉ lệ chọi rất cao. Nhìn mặt tích cực, kế hoạch tuyển sinh lớp 10 của Hà Nội có ý giảm áp lực cho phụ huynh (giảm điểm chênh lệch, tăng nguyện vọng), giảm những vấn đề phát sinh từ xã hội như việc dồn thí sinh vào các trường chất lượng cao, học sinh phải đi học xa gây hệ lụy về hạ tầng giao thông.

Thầy Nguyễn Viết Cẩn, Hiệu trưởng trường liên cấp Hà Thành cho biết: Về mặt lợi ích, nó thuận lợi cho giao thông dường phố, thuận lợi cho học sinh đi lại, thứ 2 là tạo chất lượng đồng đều giữa các trường, không gây sức ép ảo lên các trường. Thực tế nhiều gia đình hộ khẩu 1 nơi nhưng nơi ở thực tế 1 nơi. Tôi mong các ban ngành xem xét cụ thể nơi ở thực tế để thuận tiện cho học sinh đi học. Quy định này cũng mở đường cho các con học lực tốt. việc đăng ký NV3 được chênh 2 điểm, các con muốn vào trường mình muốn phải phấn đấu vượt lên 2 điểm; hệ thống trường ngoài công lập không quy định về hộ khẩu, đấy là hệ thống có thể đón nhận các con vào học.

Rõ ràng, 1 quy định nào mới cũng sẽ kéo theo nhiều những hoang mang, lo lắng. Đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, các em học sinh cuối cấp đang phải ôn thi trực tuyến, không thể đến trường khi mà kì thi đã cận kề. Để giải tỏa những băn khoăn, lo lắng của học sinh và phụ huynh về quy định mới, Sở GD-ĐT Hà Nội đã kịp thời ban hành hương dẫn mới, những học sinh thuộc vùng giáp ranh giữa các khu vực tuyển sinh hoặc có chỗ ở thực tế khác với nơi đăng ký hộ khẩu thường trú thì được phép đổi khu vực tuyển sinh, với điều kiện cả nguyện vọng 1 và 2 đều phải đăng ký vào các trường ở khu vực tuyển sinh đã thay đổi. Học sinh phải có đơn xin đổi khu vực tuyển sinh, trong đơn nêu rõ lý do đổi và được thủ trưởng cơ sở giáo dục xác nhận.

Vì vậy, phụ huynh và học sinh cần chuẩn bị tâm lý thoải mái, tập trung vào việc ôn thi, cân nhắc kỹ trước khi đăng ký nguyện vọng và sắp xếp thứ tự ưu tiên của các nguyện vọng phù hợp với năng lực của bản thân./.