Ý nghĩa mâm ngũ quả trong phong tục người Việt

Sinh ra và lớn lên ở làng cổ Đường Lâm, với gia đình ông Huyến ngày Tết luôn mang lại một dư vị đặc biệt. Cành đào, câu đối và cả mâm ngũ quả không thể thiếu với gia đình ông trong ngày Tết cổ truyền

Ngày tết, cho dù ở thành thị hay thôn quê, giàu sang hay nghèo khó thì trên bàn thờ tổ tiên cũng không bao giờ thiếu mâm ngũ quả. Không chỉ thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, thể hiện lòng thành kính đối với các bậc tổ tiên, mà mâm ngũ quả còn hàm ý những điều ước nguyện của gia chủ về một năm mới sung túc, đủ đầy.

Với người Việt , gọi là ngũ quả nhưng thật ra chẳng ai rõ quy định là những loại quả gì mà tùy từng địa phương với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng mà người ta chọn ra các loại quả khác nhau để bày mâm ngũ quả. Nếu như ở miền Bắc, hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày lên bàn thờ, miễn sao mâm ngũ quả trông đẹp mắt. Người miền Trung lại không quá câu nệ về hình thức hay ý nghĩa của các loại quả, nên mâm ngũ quả ngày Tết của mỗi nhà lại khác nhau, quả gì cũng được miễn tươi ngon và gia chủ thành tâm dâng kính tổ tiên. Mâm ngũ quả của người Nam không bao giờ có chuối, quýt mà thường có các loại quả như: mãnh cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…

Trong văn hóa tâm linh của người Việt, mâm ngũ quả ngày Tết luôn được bày ở vị trí trung tâm của ban thờ, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và đạo lý uống nước nhớ nguồn. Người Việt luôn dành nhiều thời gian và tâm sức để bày mâm ngũ quả bởi đó không chỉ mang ý nghĩa về mặt thẩm mỹ mà còn hàm chứa nhiều hy vọng về một năm mới sung túc, nhiều sức khỏe và may mắn.