Trên thực tế, vai trò toàn cầu của đồng euro đã rơi vào trạng thái trì trệ suốt nhiều thập kỷ, khi hệ thống tài chính của Liên minh châu Âu (EU) vẫn còn dang dở và các chính phủ chưa thực sự sẵn sàng thúc đẩy hội nhập sâu rộng hơn. Tuy nhiên, những chuyển động địa chính trị hiện nay đang mở ra cơ hội cho một thời khắc toàn cầu của đồng euro. Để làm được điều này, Liên minh châu Âu (EU) cần cải tổ sâu sắc kiến trúc tài chính và củng cố năng lực an ninh – điều kiện then chốt để đồng tiền chung của khối có thể nâng tầm quốc tế.

Bà CHRISTINE LAGARDE – Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) phát biểu: “Những thay đổi hiện tại đang tạo ra cơ hội cho một ‘khoảnh khắc toàn cầu của đồng euro’. Nhưng ảnh hưởng sẽ không đến một cách tự nhiên – nó phải được tạo dựng. Để đạt được điều này, châu Âu cần xây dựng một thị trường vốn có quy mô lớn, có tính thanh khoản cao hơn, đồng thời củng cố nền tảng pháp lý và kết hợp cam kết thương mại tự do với năng lực đảm bảo an ninh thực chất”.

Theo bà Lagarde, tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giảm xuống còn 58% - mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ - trong khi đồng euro vẫn chỉ chiếm khoảng 20% và hầu như không thay đổi trong suốt nhiều năm qua.

Bà CHRISTINE LAGARDE – Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) phát biểu: "Nhà đầu tư không chỉ quan tâm đến yếu tố tài chính. Họ còn tìm kiếm sự đảm bảo về mặt địa chính trị - điều mà Mỹ có được nhờ sức mạnh quân sự vượt trội và khả năng duy trì các liên minh toàn cầu. Các hàng hóa công cộng nên được tài trợ chung, và điều này có thể là nền tảng cho việc tạo ra các tài sản an toàn có quy mô lớn ở châu Âu".

Đặc biệt, ECB kêu gọi EU tiến tới sử dụng đồng euro làm đơn vị thanh toán chính trong thương mại quốc tế, thông qua các hiệp định thương mại mới, cơ chế thanh toán xuyên biên giới cải tiến và thỏa thuận thanh khoản với ECB. Ngoài ra, bà Lagarde cũng nhấn mạnh rằng, nhiệm vụ cấp thiết hơn cả là cải cách nội khối, đặc biệt là thúc đẩy tích hợp thị trường vốn và xây dựng một tài sản an toàn chung có tính thanh khoản cao, tương tự trái phiếu Kho bạc Mỹ.

Nếu vượt qua được các rào cản chính trị và xây dựng thành công một kiến trúc tài chính – an ninh mạnh mẽ, EU có thể hưởng lợi kép: vừa thu hút mạnh vốn đầu tư nước ngoài, vừa giúp các doanh nghiệp trong khối vay vốn rẻ hơn, hạn chế biến động tỷ giá và tăng khả năng tự chủ trước các đòn trừng phạt tài chính quốc tế.