Câu chuyện xảy ra cách đây gần 1 năm tại thôn Tùng Nùn xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang, một trận mưa lũ lịch sử hơn 50 năm qua quét qua khiến 23 người thiệt mạng, 10 người mất tích. Bà Giàng A Cháng vẫn nhớ rõ, ngày hôm đó mưa rất to, nước chảy xiết ở các rãnh nứt của núi đá. Trước đó, bà cũng đã nghe dự báo thời tiết và cùng với kinh nghiệm của người sống ở vùng núi lâu năm, bà đoán có thể có sạt lở nên đã kêu gọi mọi người di dời đến nhà văn hóa. Thời gian sau, dòng nước lũ đã ập xuống cuốn trôi mọi vật dụng trong nhà nhưng 7 người trong gia đình bà giữ được tính mạng.
Ông Hạng Dương Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang cho rằng, công tác phòng chống thiên tai (PCTT) ở vùng núi rất khó khăn vì người dân sống thưa thớt ở chân núi. Tuy nhiên, lần này cùng với kinh nghiệm của người dân và sự chủ động nên đã hạn chế tối đa con số thiệt hại, đây là đợt mưa lớn nhất từ trước đến nay, nếu không chủ động con số thiệt hại còn lớn hơn thế.
Đó chỉ là một trong rất nhiều câu chuyện về sự chủ động của cộng đồng đã giúp giảm nhẹ thiệt hại của thiên tai. Nhưng, bên cạnh đó, cũng chính từ cộng đồng cũng còn tồn tại không ít những hạn chế. Thiên tai ngày càng cực đoan với cường độ lớn, trái quy luật, không theo mùa, vùng tác động rộng ở khắp các vùng, miền trong cả nước nhưng nhiều người vẫn mang tâm lý chủ quan. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng tại cơ sở sở còn yếu kém; việc phân bố dân cư, chuyển đổi mô hình sản xuất nông nghiệp vẫn chưa thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu.
Theo ông Nguyễn Trường Sơn - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai, người dân có vai trò nòng cốt trong PCTT vì hiểu điều kiện nơi mình sinh sống, có kinh nghiệm. Nhưng nhiều người còn chủ quan.
Từ những câu chuyện thực tế như của bà Giàng A Cháng đã chứng minh, người dân của chúng ta có nhiều kinh nghiệm và kiến thức trong PCTT, nhưng điều quan trọng ở đây mỗi người dân, mỗi cộng đồng dân cư phải luôn cảnh giác, chủ động thích ứng, phòng chống thiên tai. Chính quyền các cấp, đặc biệt là ở cơ sở, luôn sẵn sàng hành động theo phương châm 4 tại chỗ để bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và nhà nước, góp phần giảm nhẹ hậu quả do thiên tai gây ra.