Thầy giáo Nguyễn Quốc Thái bắt đầu sự nghiệp trồng người ở tuổi 18, và những học trò đầu tiên của thầy là các em học sinh từ miền Nam, xa gia đình, đến học tập tại miền Bắc. Trong hơn một thập kỷ, thầy đã gắn bó với các em học sinh miền Nam trên đất Bắc, đưa các em đến bến bờ tri thức. Nhưng hơn thế nữa, thầy Thái còn trao cho các em – có những người tuổi còn lớn hơn thầy – tình yêu thương và hơi ấm của một gia đình, trong những năm tháng chiến tranh và chia cắt đất nước.

Thầy Nguyễn Quốc Thái không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn tìm cách chinh phục và chăm sóc những trái tim non nớt, cô đơn của học trò. Thầy kể: "Ngoài truyền thụ kiến thức, mỗi thầy cô đều hết lòng thương yêu học trò, nghĩ ra nhiều cách để lôi cuốn các em. Nhiều khi buổi trưa, buổi tối, học sinh không ngủ được, tôi còn ru cho các em ngủ." Những câu hát như "Con ong làm mật yêu hoa, con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu đời" đã trở thành kỷ niệm khó quên đối với các học trò của thầy.

Một trong những học trò nhỏ của thầy đã viết tặng thầy bài thơ:

"Tiếng ru xưa ru đến nay,

Em là khúc ruột của thầy, thầy ơi.

Thầy không có ở trên đời,

Sao em lớn nổi thành người hôm nay…"

Thầy Thái thường gọi cô học trò ấy là "hạt tiêu" của thầy. Nhưng bài thơ ấy, hơn hết, là tiếng lòng, là sự tri ân sâu sắc với người thầy đã đồng hành và nâng đỡ các em trong suốt quãng đời học sinh. Không chỉ có vài em mà hơn 3 vạn học sinh miền Nam đã được thầy giáo Thái và các thầy cô miền Bắc chăm lo, dạy dỗ trong những năm tháng khó khăn ấy.

Chiến tranh phá hoại buộc thầy trò phải đi sơ tán để đảm bảo an toàn cho những "hạt giống đỏ" miền Nam mà Đảng và Bác Hồ đã dày công vun đắp. Thầy Thái nhớ lại lần đưa các em đi sơ tán tại Móng Cái: "Đêm 30 Tết, trời rét căm căm, tôi đi kiểm tra từng nhà một xem các cháu đã về nhà ngủ chưa. Đi đến 10 giờ đêm, vẫn thiếu một em trai... Tôi tìm suốt đêm, đến sáng mới thấy em ấy ở ngoài cánh đồng, ngồi lắng nghe Bác chúc Tết qua loa phóng thanh."

Những kỷ niệm ấy, đối với thầy và trò, là vô giá. Ở Hải Phòng, có một biểu tượng mang tên "Hạt giống đỏ", minh chứng cho lòng nhân ái và nghĩa tình của nhân dân thành phố cảng với học sinh miền Nam. Mỗi năm, thầy Thái cùng các học trò vẫn trở về, gặp nhau tại đây, sống lại những ký ức xưa cũ, những năm tháng khó khăn nhưng đong đầy yêu thương.

Bà Trần Thị Khương, một cựu học sinh miền Nam, xúc động kể lại: "Các thầy cô như cha mẹ chúng tôi, chúng tôi vẫn gọi các thầy là bố. Đi liên hoan, thầy mang kẹo về chia cho chúng tôi mỗi người một cái. Những hình ảnh đó không thể nào quên được. Học sinh miền Nam và thầy cô coi nhau như cha con trong một gia đình."

Không chỉ là sự quan tâm về vật chất, các thầy cô miền Bắc còn truyền động lực cho các em học trò miền Nam. Bà Trần Thị Dỹ, một cựu học sinh khác, vẫn nhớ mãi những lời căn dặn của thầy: "Các con cố gắng học đi, để mai sau đất nước hòa bình, xây dựng lại đất nước là nhờ các con đấy."

Những mầm non của Đảng, được nuôi dưỡng từ miền Bắc yêu thương, đã trưởng thành và trở thành những công dân có đóng góp quan trọng cho đất nước. Dù thời gian trôi qua, tóc thầy đã bạc, nhiều bạn bè và thầy cô đã không còn, nhưng nghĩa tình của những năm tháng xưa cũ vẫn mãi là điểm tựa không thể quên trong lòng mỗi người.

Những kỷ niệm không chỉ khắc sâu trong tim người thầy như thầy Thái, mà còn là niềm động viên, là nguồn cảm hứng cho các thế hệ học trò sau này. Bà Trần Thị Dỹ, với giọng xúc động, chia sẻ rằng mình vẫn nhớ về đứa học trò miền Bắc, đã uốn nắn từng chữ L và chữ N cho cô. Và giờ đây, khi tuổi già đến gần, cô học trò ấy mong mỏi có dịp gặp lại người thầy của mình trước khi quá muộn.

Tình thầy trò ấy, trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, vẫn sống mãi, như một bản hùng ca về sự kiên cường, lòng nhân ái và tình nghĩa thủy chung giữa miền Bắc và miền Nam trong thời kỳ đất nước chia cắt.