
(ANTV) - Giá gạo trên toàn cầu đã tăng chạm ngưỡng kỷ lục trong vòng 12 năm qua, đây là thông tin được Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đưa ra mới đây. Chỉ số giá gạo của FAO tháng 7/2023 tăng 2,8% lên 129,7 điểm, cao hơn gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái và là mức cao nhất từ tháng 9/2021.
Đâu là nguyên nhân dẫn tới tăng giá gạo này và tác động của tình trạng này tới an ninh lương thực thế giới, trong đó có Việt Nam ra sao?
Mời quý vị cùng tìm câu trả lời cho những vấn đề này trong mục Thế giới đa chiều tuần này của ANTV:
Trong bối cảnh điều kiện thời tiết cực đoan ảnh hưởng đến mùa màng cũng như chuỗi cung ứng toàn cầu chưa được khơi thông, việc giá gạo thế giới tăng lên mức kỷ lục làm dấy lên lo ngại chi phí lương thực sẽ trở nên đắt đỏ hơn nhiều đối với hàng tỷ người có thu nhập thấp tại nhiều khu vực trên thế giới, đặc biệt tại châu Á và châu Phi.
Nguyên nhân và áp lực với người dân trên thế giới của giá gạo kỷ lục
Một trong những nguyên nhân chủ yếu của việc giá gạo tăng cao kỷ lục vừa qua là chỉ trong thời gian ngắn, từ ngày 20/7 tới ngày 29/7, lần lượt Ấn Độ, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) rồi Nga cấm xuất khẩu gạo cho đến đầu năm 2024 với lý do đảm bảo an ninh lương thực trong nước, đang khiến thị trường gạo nói riêng, lương thực nói chung trở nên xáo trộn.
Các nước nhập khẩu gạo phải tranh thủ đặt hàng, dẫn đến giá thị trường bị đẩy lên cao. Hiện giá gạo đã tăng từ 10% - 15% so với trước khi có lệnh cấm. Động thái này của các nước, đặc biệt là cường quốc xuất khẩu gạo Ấn Độ, đang tác động mạnh tới tâm lý của người tiêu dùng và có thể ảnh hưởng tiêu cực tới an ninh lương thực toàn cầu về lâu dài.
Bên cạnh đó, tình trạng biến đổi khí hậu và El Nino có thể làm trầm trọng thêm rủi ro đối với các nhà xuất khẩu gạo chính. Một nghiên cứu khoa học cho thấy lúa là loại cây trồng dễ bị tổn thương, cũng như có khả năng mất mùa cao nhất do hiện tượng thời tiết này.
Theo Bloomberg, gạo là lương thực rất quan trọng đối với chế độ ăn của hàng tỷ người châu Á và châu Phi. Gạo đóng góp tới 60% tổng lượng calo cho người dân ở các vùng của Đông Nam Á và châu Phi, và tỷ lệ này chạm ngưỡng 70% ở một vài quốc gia như Bangladesh.
Giá gạo trên đà tăng trong bối cảnh nguồn cung lương thực trên toàn cầu đối mặt nguy cơ thiếu hụt do điều kiện cực đoan ảnh hưởng đến mùa màng, tác động của các cuộc xung đột vũ trang, cũng như việc một số quốc gia, bao gồm Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm tới 40% thương mại gạo - tháng trước cấm xuất khẩu một số loại gạo để đảm bảo tình hình nội địa. Việc giá gạo tăng làm dấy lên lo ngại chi phí lương thực sẽ đắt đỏ hơn, gây áp lực lên người thu nhập thấp.
Ngay lúc này, tại châu Phi, cuộc khủng hoảng lương thực đang đặt ra ngày càng nhiều thách thức. Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) cho biết, cứ trung bình 36 giây lại có một người chết đói ở Ethiopia, Kenya và Somalia.
Tại Niger, hạn hán tái diễn và lũ lụt thảm khốc, kết hợp với bối cảnh chính trị bất ổn khiến sản lượng ngũ cốc giảm gần 40%.
Lệnh cấm xuất khẩu gạo được đưa ra trong bối cảnh an ninh lương thực toàn cầu đang bấp bênh do thời tiết khắc nghiệt và cuộc xung đột Nga - Ukraine. Hơn nữa, lệnh cấm lại xuất hiện sau khi năm 2022, có tới 783 triệu người đói ăn do hậu quả của xung đột, đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu.
Do đó, đây mới chỉ là chương đầu cho những khó khăn mà nhóm người nghèo nhất thế giới sắp phải trải qua.
Biến khủng hoảng thành cơ hội với lĩnh vực xuất khẩu gạo tại một số quốc gia
Nhiều quan điểm cho rằng, động thái cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ và 1 số nước đang tiềm ẩn nhiều rủi ro cho thị trường. Tuy nhiên một số ý kiến khác lại nhận định có thể biến khủng hoảng thành cơ hội.
Vốn là quốc gia sản xuất gạo hàng đầu, động thái của Ấn Độ đã khiến giá gạo tăng cao trên thị trường khi người mua chuyển sang tìm nguồn cung thay thế từ Việt Nam và Thái Lan.
Giá gạo xuất khẩu từ Việt Nam và Thái Lan tăng vọt lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ trong thời gian gần đây do lo ngại về nguồn cung. Cụ thể, giá gạo 5% tấm của Việt Nam tăng lên 550 - 575 USD/tấn vào ngày 27/7, mức cao nhất kể từ năm 2011, từ mức 515 - 525 USD/tấn một tuần trước.
Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương vừa cho biết, đến hết tháng 7.2023, Việt Nam đã xuất khẩu 4,83 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỉ USD, tăng 18,7% về lượng và tăng 29,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.
Quyết định cấm xuất khẩu gạo của một số nước được nhận định là thời cơ để Việt Nam đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu gạo, tuy nhiên, cũng đặt ra các thách thức về bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.
Tại Thái Lan, BangkokPost trích dẫn số liệu của Hiệp hội Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan thông tin, giá gạo 5% tấm của nước này ngày 9/8 đã lên 648 USD một tấn, đánh dấu mức giá cao nhất từng được ghi nhận kể từ năm 2008.
So với một tháng trước, giá đã tăng khoảng 20%. Giá này được coi là tham chiếu giá gạo trong khu vực châu Á.
Lệnh cấm xuất khẩu gạo ở một số nước vừa qua có thể dẫn tới tình hình an ninh lương thực thế giới diễn biến xấu đi nếu giá gạo nói riêng và giá lương thực nói chung không được bình ổn, vào thời điểm cuộc xung đột ở Ukraine khiến hoạt động xuất khẩu ngũ cốc qua ngả biển Đen bị gián đoạn.
Trước thực trạng đáng báo động trên, các tổ chức quốc tế, bao gồm Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) gần đây đã và đang liên tục kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp để vượt qua cú sốc chưa từng có đối với hệ thống lương thực toàn cầu hiện nay.
(ANTV) - Gia Lai: Xác định được danh tính đối tượng đâm 2 Công an xã bị thương; Bắt Giám đốc lừa đảo chiếm đoạt hàng tỷ đồng; Khởi tố 3 bị can sản xuất giá đỗ bằng hóa chất độc hại; Lạng Sơn: Bắt giữ 8 đối tượng vận chuyển gần 400kg pháo nổ nhập lậu; Cây xanh bật gốc đổ ra đường khiến 1 người bị thương - là những tin tức an ninh trật tự nổi bật 24h qua.
(ANTV) - Mỗi năm, khi tháng Sáu về mang theo cái nắng đầu hè chan chứa, cũng là lúc tiếng cười rộn ràng của trẻ thơ lại ngân vang khắp phố phường. Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6 không chỉ là dịp để các em nhỏ được vui chơi, nhận quà, mà còn là ngày để cả xã hội cùng lắng lại, cùng nghĩ về tương lai – nơi những mầm non hôm nay sẽ trở thành những cây đại thụ vững chãi của đất nước mai sau.
(ANTV) - Vừa qua, chương trình trình diễn nghệ thuật ánh sáng bằng thiết bị bay không người lái đặc sắc, lớn nhất từ trước tới nay đã diễn ra tại công viên sông Hán Ttukseom ở thủ đô Seoul của Hàn Quốc.
(ANTV) - Bảo tàng Khảo cổ học Eskisehir ở thành phố cùng tên của Thổ Nhĩ Kỳ là nơi trưng bày mẫu hóa thạch của một ổ bánh mì 5.000 năm tuổi được khai quật mới đây. Với mong muốn tìm lại hương vị gần nhất với ổ bánh mì cổ xưa này, các chuyên gia đã mày mò nghiên cứu công thức, sản xuất thành công, và hiện loại bánh mì độc đáo này đang rất được ưa chuộng.
(ANTV) - Vấn đề trầm cảm sau sinh dường như được mặc định để chỉ các triệu chứng thay đổi về tâm sinh lý như lo lắng, bất an ở phụ nữ khi vừa trải qua quá trình sinh nở và làm mẹ. Tuy nhiên, ít ai biết một sự thật rằng nam giới cũng gặp phải những vấn đề về sức khỏe tâm thần khi mới lần đầu trở thành những ông bố.
(ANTV) - Dự kiến trong tháng 6 này, Sở Xây dựng Hà Nội sẽ triển khai lại giải pháp phân làn cứng, tách riêng ô tô và xe máy trên ba tuyến huyết mạch của Thủ đô: Phạm Văn Đồng, Võ Chí Công và cầu Nhật Tân.
(ANTV) - Mùa hè đến, bài toán làm thế nào để mùa hè thực sự là khoảng thời gian bổ ích, an toàn cho trẻ em? Cha mẹ cần làm gì để đồng hành cùng các em đúng cách? lại được đặt ra nhưng những giải pháp thực sự hiệu quả thì chưa có nhiều. Cùng đến với những phân tích và chia sẻ của chuyên gia tâm lý, thạc sỹ Nguyễn Thị Hải Yến, Giảng viên khoa Tâm lý giáo dục, Học viện Quản lý giáo dục.
(ANTV) - Liên quan đến vụ việc người đàn ông có hành vi phá hoại bảo vật quốc gia Ngai vua triều Nguyễn, VKSND TP Huế xác nhận, đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can và lệnh tạm giam đối với Hồ Văn Phương Tâm (42 tuổi, ở quận Phú Xuân, TP Huế) để điều tra về hành vi cố ý làm hư hỏng tài sản.
(ANTV) - Một vụ việc rất đáng chú ý mới đây đã xảy ra tại phường Cổ Nhuế 1, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Đó là việc người dân phản ánh có một nhóm người đã tự ý đập phá nhà cửa, tài sản của họ khiến chủ tài sản và những người dân trong khu vực vô cùng hoang mang lo lắng. Thực hư câu chuyện này như thế nào?
(ANTV) - Hôm nay (1/6), Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Bình Dương ra quân tổng kiểm soát các phương tiện có gắn thiết bị bơm, hút cát sỏi và phương tiện vận chuyển cát, sỏi đường thủy trên địa bàn.