Không ít lời cảnh báo đã được các cơ quan chức năng như Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công thương đưa ra, song trước những lời mời chào đầy mật ngọt với lợi nhuận khủng, lãi suất cao, không phải làm gì cũng được nhận tiền, nhiều nhà đầu tư đã bỏ ra số tiền lớn thậm chí hàng tỷ đồng để tham gia vào những sàn ảo này. Song cuối cùng lại trở thành nạn nhân vì quyết định rủi ro của chính mình.

Rforex.com, Yaibroker, Vistaforex, Exswiss...Nhiều cái tên khác nhau nhưng bản chất đều là các sàn giao dịch vàng, tiền ảo, ngoại tệ trái phép. Hoạt động nhộn nhịp trên mạng thu hút hàng trăm nghìn người tham gia với những lời hứa về lợi nhuận khủng song thực chất đây chỉ là cái bẫy. Sàn ảo nhưng mất tiền thật.

Tham gia sàn forex với mục đích kiếm thêm tiền nhưng tiền chưa kiếm được thì đã trở thành con nợ vi phạm pháp luật rồi bị bắt vì tội trộm cắp tài sản. Đó là câu chuyện của đối tượng Mai Qúy Mạnh,19 tuổi. Tại cơ quan công an Mai Qúy Mạnh khai nhận: Chơi chứng khoán ảo, muốn kiếm thêm tiền sinh vào nợ nần, mất mấy chục triệu rồi vay ngoài rồi không có tiền trả nợ rồi cắm xe của mình đi không lấy được xe nên sinh ra ý định đi trộm cắp tài sản.

Trong thời gian vừa qua, không ít người đã lao vào vòng xoáy của các sàn giao dịch vàng, tiền ảo hay ngoại tệ trái phép. Với nhiều tên gọi, hội nhóm khác nhau nhưng tất cả đều có chung cách thức đó là kêu gọi các nhà đầu tư tham gia, huy động vốn theo hình thức đa cấp biến tướng với những lời quảng cáo có cánh về lãi suất, lợi nhuận khủng, hay những lời tung hô về sự giàu có và thành công của những người từng tham gia... Không ít người đã chi tiền thật để đầu tư vào các sàn ảo này để rồi mất trắng.

Một nạn nhân cho biết: Tôi thấy không giao dịch được nữa không hiểu lý do tại sao có hỏi chuyên gia và cấp trên của tôi thì họ nói là đang bảo trì hệ thống. Sau đó thì toàn bộ hệ thống của F5 không hoạt động được nữa, chúng tôi truy cập vào không thể vào được. Toàn bộ số vốn của tôi không rút được, lúc đó trong tài khoản của tôi có khoảng hơn 200 triệu thì cũng mất luôn.

Sàn đang bảo trì hay sập sàn, đó là những mẫu số chung cho những sàn giao dịch tài chính bất hợp pháp này. Lúc đó, tiền tỷ bỗng chốc bốc hơi còn các nhà đầu tư chẳng biết kêu ai.

Mới đây nhất, Công an TP Hà Nội đã chủ trì, phối hợp cùng công an TP.HCM đồng loạt triệt phá 4 sàn giao dịch vàng, tiền ảo, ngoại tệ trái phép và nhiều website giống các sàn giao dịch ngoại hối. Các sàn này đã lôi kéo hơn 12.000 người tham gia đến từ 27 quốc gia khác nhau.

Trung tá Đinh Thị Thu Thủy, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội cho biết: Sau khi thuê được phần mềm MT5 đó sẽ tạo ra các website và kết nối, tạo ra các giao dịch từ MT5 đó vào website. Vì các đối tượng là admin nên hoàn toàn can thiệp được vào tài khoản của người chơi không cần sự đồng ý của người chơi. Dùng tài khoản của người chơi để chơi và can thiệp được từng câu lệnh của người chơi.

Thời gian qua, lực lượng công an đã xác minh, điều tra nhiều chuyên án, khởi tố và bắt giữ nhiều đối tượng liên quan đến hoạt động sử dụng các sàn giao dịch tài chính bất hợp pháp để thực hiện hành vi phạm tội, chiếm đoạt số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng. Nhiều cơ quan chức năng cũng đã đưa ra lời cảnh báo với không ít bài học trên thực tế, song những sàn giao dịch kiểu này vẫn chưa bao giờ hết nóng và vẫn đang để lại nhiều hệ lụy.

Sàn giao dịch ảo này sập, các sàn khác tương tự lại mọc lên, với các thủ đoạn mới tinh vi hơn nhằm che dấu các hành vi vi phạm pháp luật để kêu gọi sự tham gia của những nhà đầu tư nhẹ dạ, cả tin, thiếu hiểu biết. Chính vì vậy, cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, mỗi người dân cần phải hết sức cảnh giác, trau dồi kiến thức pháp luật để đưa ra những quyết định sáng suốt khi đầu tư tiền, tài sản của mình trong thời kỳ công nghệ số phát triển như hiện nay.

Tại Việt Nam, tiền ảo không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp. Theo các quy định, việc cung ứng dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phát sinh ngoại tệ trong nước và quốc tế đều phải do các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại được ngân hàng nhà nước cấp phép. Còn đối với hoạt động kinh doanh đa cấp, các doanh nghiệp cũng phải có đầy đủ các điều kiện mới được cấp phép hoạt động và pháp luật Việt Nam không cho phép bán dịch vụ theo hình thức này... Có thế thấy, hoạt động của các sàn giao dịch này đều không hợp pháp, chủ yếu đánh vào tâm lý của các nhà đầu tư thiếu hiểu biết hoặc hám lợi.

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, Chuyên gia tài chính ngân hàng cho biết: Tiền ảo ở trên lãnh thổ Việt Nam không được cơ quan chức năng nào công nhận là tiền vì thế các sàn giao dịch tiền ảo cũng không được phép hoạt động. Về mặt đặc tính thì các sàn này thường mang những cái tên nước ngoài để giao dịch và nói rằng đó là một bộ phận hoặc của doanh nghiệp nước ngoài. Cái điều tiếp theo là họ mong muốn những người tham gia giới thiệu được những người thân, bạn bè tham gia thì họ càng được nâng cấp.

Điều đó đồng nghĩa với việc bất cứ những rủi ro mà nhà đầu tư gặp phải với tiền ảo hay các sàn giao dịch ảo không hợp pháp này đều không được pháp luật bảo vệ. Chính vì vậy, người dân, nhà đầu tư phải hết sức thận trọng khi tìm hiểu và tham gia các hoạt động đầu tư trên mạng.

Luật sư Trương Thanh Đức, Công ty Luật ANVI cho biết: Khi công nghệ thông tin phát triển, sản phẩm xã hội, nhiều dịch vụ thay đổi thì tất cả những người tham gia và những người ảnh hưởng đến người khác phải hết sức thận trọng. Nếu như mình chưa biết rõ hoặc mình lại đi vay mượn, đi huy động vốn hay tập trung tài sản, của cải vào mà không biết được các nguy cơ của nó thì sẽ tạo ra những rủi ro rất lớn không chỉ cho cá nhân mình nữa mà cho gia đình, cho xã hội, làm ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư kinh doanh và an ninh trật tự xã hội.

Theo PGS. TS Đinh Trọng Thịnh lưu ý: Không có bất cứ bữa ăn nào miễn phí mà đó chỉ là những cái bẫy để chúng ta có thể mất toàn bộ tài sản đầu tư của mình cho những đối tượng không rõ ràng, thiếu minh bạch và thiếu cơ sở pháp lý và thêm nữa cũng phải khẳng định đây là hoạt động phạm pháp do đó cho nên tất cả các nhà đầu tư chân chính không nên tham gia vào các hoạt động này.

Liên quan đến tiền ảo, tài sản ảo, hiện nay vẫn còn thiếu các quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành, mua bán, trao đổi cũng như chưa có quy định cơ quan nhà nước quản lý lĩnh vực này. Theo LS Trương Thanh Đức, trước thực tế liên tiếp các vụ lừa đảo đầu tư tiền ảo thông qua các sàn giao dịch đa cấp đang gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội, ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế, cần nhanh chóng đưa ra hành lang pháp lý cụ thể.

Luật sư Trương Thanh Đức, Công ty Luật ANVI cho biết thêm: Hiện nay chỉ duy nhất trong lĩnh vực ngân hàng vì những giao dịch đó có tính chất liên quan đến quốc tế, nó ảnh hưởng đến rất nhiều an ninh trật tự, an ninh tiền tệ nên ngành ngân hàng không chấp nhận giao dịch liên quan đến tiền ảo. Còn tất cả lĩnh vực khác gần như không có bất cứ hướng dẫn nào. Đấy chính là kẽ hở rất lớn làm cho những người có ý định vi phạm người ta trục lợi và những người muốn tham gia đầu tư kinh doanh thì cũng rất nguy hiểm, rất rủi ro.

Có thể thấy, các loại tội phạm công nghệ cao thông qua các sàn kêu gọi đầu tư tiền ảo, vàng, ngoại tệ đang có nhiều diễn biến phức tạp, các đối tượng sử dụng ngày càng nhiều các hình thức tinh vi. Thời gian qua, Chính phủ cũng đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều công việc, biện pháp, cảnh báo về những rủi ro, nguy cơ và hệ lụy của việc tham gia mua bán, giao dịch, đầu tư, kinh doanh tài sản ảo, tiền ảo bất hợp pháp. Song, trên hết, vẫn là sự tỉnh táo của mỗi nhà đầu tư./.