Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Washington hiện đã nhắm mục tiêu vào 52 địa điểm đặc biệt quan trọng với Iran và văn hóa nước và đã sẵn sàng tấn công rất nhanh và khốc liệt trong trường hợp Iran trả đũa Mỹ vì vụ việc.

Phản ứng trước đe dọa từ Mỹ, Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif cũng phát biểu cho rằng, bất cứ quyết định nào nhằm mục tiêu tấn công vào các địa điểm văn hóa của Iran đều sẽ là một tội ác chiến tranh.

Trước tình hình căng thẳng leo thang đến mức báo động tại khu vực Trung Đông, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại Josep Borrell đã mời Ngoại trưởng Iran Javad Zarif đến Brussels để thảo luận về các phương án hạ nhiệt căng thẳng tại vùng Vịnh, đồng thời nhấn mạnh đến “tầm quan trọng của nỗ lực bảo vệ” thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015.

Trong khi đó tại Baghdad, Chính phủ Iraq đã ban lệnh cấm mọi hoạt động của liên minh quốc tế do Mỹ đứng đầu mà không có sự chấp thuận của Thủ tướng kiêm Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Iraq Adel Abdel Mahdi.

Quan hệ giữa Mỹ và Iran tiếp diễn căng thẳng sau vụ máy bay không người lái của Mỹ tấn công sân bay quốc tế Baghdad ở Iraq hôm 3/1, khiến Tư lệnh đơn vị Quds thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, Thiếu tướng Qasem Soleimani, và ông Abu Mahdi al-Muhandis, Phó Chỉ huy Lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq, thiệt mạng. Động thái này vấp phải sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế và dấy lên quan ngại về nguy cơ gia tăng bạo lực tại khu vực.

Cộng đồng quốc tế tìm cách tháo gỡ ngòi nổ chiến tranh Mỹ-Iran

Các nhà lãnh đạo thế giới hôm 5/1 tiếp tục bày tỏ lo ngại cũng như tranh thủ mọi kênh ngoại giao nhằm hạ nhiệt căng thẳng tại Trung Đông sau vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ nhằm vào sân bay quốc tế Baghdad ở Iraq hôm 3/1, khiến Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, Thiếu tướng Qasem Soleimani thiệt mạng.

Bầu không khí căng thẳng bao trùm không chỉ khắp Iraq, Iran, Mỹ mà toàn Trung Đông. Mọi kênh ngoại giao đều đang được huy động nhằm thúc đẩy các bên kiềm chế các hành vi làm leo thang hơn nữa căng thẳng.

Theo Chính phủ Pháp, nước này sẽ duy trì liên lạc chặt chẽ với các bên liên quan nhằm ngăn chặn leo thang căng thẳng ở Iraq và khu vực. Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu của Pháp Amelie de Montchalin nhấn mạnh:

“Đây là bước tiếp theo của những căng thẳng leo thang trong nhiều tháng qua. Điều đang xảy ra cũng chính là điều mà chúng tôi lo sợ. Ưu tiên hàng đầu lúc này là ổn định khu vực, cũng như tạo điều kiện phù hợp cho hòa bình và ổn định. Chúng tôi sẽ liên lạc với tất cả các đối tác trong khu vực, bởi những căng thẳng này sẽ dẫn đến rất nhiều hệ lụy. Đó là hậu quả đối với hòa bình khu vực, đối với liên minh chống Nhà nước Hồi giáo  tự xưng (IS) và đối với cuộc chiến toàn cầu chống phổ biến hạt nhân”.

Thủ tướng Australia Scott Morrison cùng ngày kêu gọi các bên liên quan thực hiện kiềm chế và giảm leo thang ở Trung Đông sau khi Tổng thống Mỹ Trump ra lệnh không kích sân bay quốc tế Baghdad. Ông Morrison xác nhận Tổng thống Mỹ không cảnh báo trước các đồng minh về cuộc không kích nhưng Australia biết Mỹ lo ngại một số hành động của Iran.

Thủ tướng Australia Scott Morrison nói: “Australia tiếp tục hối thúc các bên liên quan kiềm chế và duy trì liên lạc thường xuyên với các đối tác. Mục tiêu của chúng tôi vẫn là một Iraq thống nhất và ổn định. Australia sẽ tập trung nỗ lực bảo đảm an toàn cho vào các nhân viên quốc phòng và ngoại giao Australia tại Trung Đông và tiếp tục theo dõi tình hình khu vực hết sức chặt chẽ”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab kêu gọi tất cả các bên giảm căng thẳng, trong khi Chính phủ Đức một lần nữa bày tỏ sự lo ngại sâu sắc, đồng thời hối thúc Mỹ và Iran tìm kiếm giải pháp thông qua con đường ngoai giao. Còn người đứng đầu ngành ngoại giao Liên minh châu Âu Josep Borell thì cảnh báo bất kỳ một cuộc khủng hoảng nào nữa đều có nguy cơ phá hủy nhiều năm nỗ lực ổn định Iraq.