Thứ Bảy, 20/12/2025 16:07 GMT+7
  • ANTV
  • Hotline: 0692324026
  • Email: news@antv.gov.vn

Nhân Văn - Tin Cậy - Kịp Thời - Hấp dẫn

Sự kiện

Xã hội

Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ sách giáo khoa?

(ANTV) - Tôi có theo dõi chương trình trao đổi của các đại biểu Quốc hội tại các phiên họp toàn thể trên hội trường về vấn đề chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK). Là người đã tham gia nhiều lần biên soạn CT và SGK, tôi ngạc nhiên trước một vài ý kiến cho rằng: Bộ GD&ĐT có vẻ đã chưa làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước khi không thực hiện biên soạn một bộ SGK của Bộ. Nhà nước xã hội hóa để các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK, nhưng Nhà nước vẫn phải giữ vai trò chủ đạo…

Tôi hiểu Nhà nước ở đây là Chính phủ, cụ thể là Bộ GD&ĐT. Tôi cũng hiểu ý kiến nêu như thế là để yêu cầu Bộ GD&ĐT đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK theo ngân sách nhà nước. Nghĩa là Bộ GD&ĐT phải biên soạn một bộ SGK của Bộ thì mới thể hiện đúng vai trò chủ đạo trong quản lý nhà nước.                  

Vì sao Bộ GD&ĐT không nên biên soạn thêm một bộ SGK nữa thì đã có nhiều đại biểu Quốc hội, nhiều người, nhiều tờ báo lên tiếng, đã nêu đầy đủ các lí do rất thuyết phục. Ở đây, tôi chỉ xin làm rõ, trong việc biên soạn CT và SGK, có phải Bộ GD&ĐT chưa làm tròn trách nhiệm hay không?

Bộ GD&ĐT thực hiện vai trò quản lý nhà nước

Trong Luật Giáo dục 2019, chương VIII đã nêu rất rõ yêu cầu Quản lý nhà nước của Bộ về CT và SGK. Cụ thể Bộ GD&ĐT: “Quy định mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; khung trình độ quốc gia; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn, định mức sử dụng cơ sở vật chất, thư viện và thiết bị trường học; việc biên soạn, sử dụng sách giáo khoa, giáo trình; việc thi, kiểm tra, tuyển sinh, liên kết đào tạo và quản lý văn bằng, chứng chỉ; việc công nhận văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được sử dụng tại Việt Nam.” ( Mục 4. Điều 104)

Như thế, đối chiếu với quy định vừa nêu của Luật Giáo dục, có thể thấy ít nhất hai điểm:

Thứ nhất, về quản lý nhà nước, Luật Giáo dục không hề quy định Bộ GD&ĐT phải đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK. 

Thứ hai, trong thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã thực hiện rất đầy đủ các yêu cầu về quản lý nhà nước nêu ở mục 4. Từ tổ chức biên soạn, thẩm định CT giáo dục phổ thông 2018 đến việc, quy định các yêu cầu về biên soạn SGK và các tiêu chí đánh giá SGK (Thông tư 33) hết sức chặt chẽ.

Trong lần đổi mới này, CT giáo dục mới là yếu tố pháp lý quan trọng nhất, mang tính pháp lệnh, SGK chỉ là các học liệu. 

Vai trò quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT được thể hiện ở các nội dung như:

Chủ trì xây dựng CT, thẩm định và ban hành, thực hiện triển khai CT là quan trọng nhất. Đó chính là việc Bộ đã giữ vai trò chủ động, chủ đạo trong quản lý nhà nước về CT;

Bộ GD&ĐT phối hợp các địa phương tổ chức lựa chọn SGK; phối hợp với các địa phương biên soạn, thẩm định và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương; chuẩn bị thiết bị dạy học. Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ và các địa phương chuẩn bị đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục;

Bộ GD&ĐT phối hợp với các địa phương hướng dẫn thực hiện CT và SGK mới. Bộ trưởng ban hành các văn bản triển khai CT giáo dục, triển khai việc đổi mới việc dạy học và kiểm tra đánh giá trong nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu của CT 2018; hướng dẫn xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, bảo đảm yêu cầu thực hiện CT 2018 linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục.

Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ SGK?

Tôi đã công tác trong ngành GD hơn 40 năm, trong đó có 30 năm tham gia biên soạn CT và SGK. Trải qua 3 lần đổi mới CT và SGK theo các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quốc hội... thực sự tôi thấy chưa lần nào việc biên soạn CT và SGK lại bài bản, kĩ càng và yêu cầu cao đến mức “khổ sở” như lần này. Không chỉ áp lực từ các yêu cầu và quy định của các cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo cấp trên mà còn sự quan tâm, xem xét, góp ý của đông đảo các tầng lớp xã hội. 

Việc biên soạn CT và SGK theo Nghị quyết 88 của QH đã và đang diễn ra ngày càng ổn định và thuận lợi. Tất nhiên việc đổi mới CT và SGK vẫn còn có những vấn đề cần điều chỉnh, uốn nắn; cần sự góp ý... nhưng về căn bản CT và SGK 2018 đáp ứng được những yêu cầu quan trọng được nêu trong nghị quyết 29 của TW và Nghị quyết 88 của QH. 

Trong Nghị quyết 88 khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn.

Khi CT, SGK 2018 thực hiện đại trà, có ba bộ SGK đã được xã hội hóa thành công, có đủ SGK triển khai chương trình mới. Việc Bộ GD&ĐT không trực tiếp tổ chức biên soạn một bộ SGK cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa nội dung này, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản. Chính vì vậy, Quốc hội đã có Nghị quyết 122/2020 cho phép bộ chỉ tổ chức biên soạn khi không có tổ chức và cá nhân nào biên soạn. 

Có thể nói, Bộ GD&ĐT vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng không thể nói Bộ đã chưa làm tròn trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về CT và SGK.

PGS.TS. Đỗ Ngọc Thống (Chủ biên chương trình môn Ngữ văn 2018)

Tin cùng chuyên mục

Tin mới nhất

Bắt 2 đối tượng chuyên trộm xe máy của người đi tập thể dục

Bắt 2 đối tượng chuyên trộm xe máy của người đi tập thể dục

Pháp luật 20/12/2025

(ANTV) - Vì chủ quan 1 số người dân để xe máy khi đi tập thể dục ở khu vực Quảng trường Đại Đoàn Kết (phường Pleiku) không có người trông coi đã tạo cơ hội cho kẻ gian trộm cắp. Mới đây, Công an phường Pleiku, Gia Lai vừa điều tra, làm rõ thủ phạm trộm cắp 6 chiếc xe máy trị giá hàng chục triệu đồng.

Quảng Trị: Cách chức 2 lãnh đạo nhà trường sau vụ học sinh ngộ độc thực phẩm

Quảng Trị: Cách chức 2 lãnh đạo nhà trường sau vụ học sinh ngộ độc thực phẩm

Xã hội 20/12/2025

(ANTV) - Chiều 19/12, Ủy ban nhân dân xã Kim Ngân, tỉnh Quảng Trị ban hành quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Kim Thủy đối với ông Đỗ Văn Mỹ và Phó Hiệu trưởng đối với bà Đỗ Thị Hồng Huế sau khi để xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn nhà trường.

Chặn đứng mọi hành vi vi phạm pháp luật, trật tự an toàn giao thông

Chặn đứng mọi hành vi vi phạm pháp luật, trật tự an toàn giao thông

Xã hội 20/12/2025

(ANTV) - Phòng Cảnh sát giao thông Công an TPHCM nhấn mạnh yêu cầu đặt ra trong đợt cao điểm ra quân là quyết liệt - đồng bộ - hiệu quả, tạo chuyển biến rõ rệt về trật tự an toàn giao thông trên toàn thành phố. Với phương châm hành động trên, toàn lực lượng được quán triệt nâng cao tinh thần trách nhiệm, siết chặt kỷ luật - kỷ cương, đề cao văn hóa ứng xử, tuyệt đối bảo đảm an toàn khi thi hành nhiệm vụ; giữ thái độ chuẩn mực, sẵn sàng hỗ trợ Nhân dân trong mọi tình huống. Đặc biệt là chủ động, kịp thời chặn đứng và xử lý mọi hành vi vi phạm pháp luật, trật tự an toàn giao thông.

Thông điệp của Tổng thống Nga Vladimir Putin: Sức mạnh, hòa bình và những lằn ranh đỏ

Thông điệp của Tổng thống Nga Vladimir Putin: Sức mạnh, hòa bình và những lằn ranh đỏ

Thế giới 20/12/2025

(ANTV) - Chiều 19/2 (theo giờ Việt Nam), tại Trung tâm triển lãm Gostiny Dvor đã diễn ra chương trình "Tổng kết năm với Vladimir Putin". Theo đó, người đứng đầu nước Nga tổng kết lại những vấn đề quan trọng nhất trong đời sống kinh tế, xã hội của đất nước trong năm qua, cùng những thách thức và nhiệm vụ cho năm tới. Tuy nhiên vấn đề được dư luận quan tâm nhất đó chính là hòa bình Ukraine, theo đó, Tổng thống Putin tuyên bố lực lượng Nga đã “hoàn toàn nắm thế chủ động chiến lược” và sẽ tiếp tục giành thêm bước tiến trước khi năm nay khép lại.

Khám phá khu chợ Giáng sinh Montreux nổi tiếng Thụy Sĩ

Khám phá khu chợ Giáng sinh Montreux nổi tiếng Thụy Sĩ

Thế giới 20/12/2025

(ANTV) - Những ngày này, nếu như đến thăm khu chợ Giáng sinh ở thị trấn Montreux, nằm bên bờ Đông Bắc hồ Geneva, Thụy Sĩ, bạn có thể sẽ bắt gặp một hình ảnh tưởng chừng như chỉ có trong các câu chuyện cổ tích: ông già Noel cưỡi xe tuần lộc bay lượn trên bầu trời. Màn trình diễn độc đáo này đã thu hút hàng trăm nghìn du khách đến với khu chợ Giáng sinh nổi tiếng bậc nhất châu Âu.

Nỗ lực vì bình yên trên những tuyến đường

Nỗ lực vì bình yên trên những tuyến đường

Xã hội 20/12/2025

(ANTV) - Với vai trò tiên phong, gương mẫu cùng tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết, sáng tạo trong lĩnh vực công tác chuyên môn, Thiếu tá Trương Tấn Tài, Phó Đội trưởng thuộc Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Cà Mau đã gặt hái nhiều thành tích nổi bật và vinh dự là một trong những điển hình tiên tiến của lực lượng Cảnh sát giao thông toàn quốc.

Xem thêm