Thứ Bảy, 13/12/2025 14:31 GMT+7
  • ANTV
  • Hotline: 0692324026
  • Email: news@antv.gov.vn

Nhân Văn - Tin Cậy - Kịp Thời - Hấp dẫn

Sự kiện

Xã hội

Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ sách giáo khoa?

(ANTV) - Tôi có theo dõi chương trình trao đổi của các đại biểu Quốc hội tại các phiên họp toàn thể trên hội trường về vấn đề chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK). Là người đã tham gia nhiều lần biên soạn CT và SGK, tôi ngạc nhiên trước một vài ý kiến cho rằng: Bộ GD&ĐT có vẻ đã chưa làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước khi không thực hiện biên soạn một bộ SGK của Bộ. Nhà nước xã hội hóa để các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK, nhưng Nhà nước vẫn phải giữ vai trò chủ đạo…

Tôi hiểu Nhà nước ở đây là Chính phủ, cụ thể là Bộ GD&ĐT. Tôi cũng hiểu ý kiến nêu như thế là để yêu cầu Bộ GD&ĐT đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK theo ngân sách nhà nước. Nghĩa là Bộ GD&ĐT phải biên soạn một bộ SGK của Bộ thì mới thể hiện đúng vai trò chủ đạo trong quản lý nhà nước.                  

Vì sao Bộ GD&ĐT không nên biên soạn thêm một bộ SGK nữa thì đã có nhiều đại biểu Quốc hội, nhiều người, nhiều tờ báo lên tiếng, đã nêu đầy đủ các lí do rất thuyết phục. Ở đây, tôi chỉ xin làm rõ, trong việc biên soạn CT và SGK, có phải Bộ GD&ĐT chưa làm tròn trách nhiệm hay không?

Bộ GD&ĐT thực hiện vai trò quản lý nhà nước

Trong Luật Giáo dục 2019, chương VIII đã nêu rất rõ yêu cầu Quản lý nhà nước của Bộ về CT và SGK. Cụ thể Bộ GD&ĐT: “Quy định mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; khung trình độ quốc gia; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn, định mức sử dụng cơ sở vật chất, thư viện và thiết bị trường học; việc biên soạn, sử dụng sách giáo khoa, giáo trình; việc thi, kiểm tra, tuyển sinh, liên kết đào tạo và quản lý văn bằng, chứng chỉ; việc công nhận văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được sử dụng tại Việt Nam.” ( Mục 4. Điều 104)

Như thế, đối chiếu với quy định vừa nêu của Luật Giáo dục, có thể thấy ít nhất hai điểm:

Thứ nhất, về quản lý nhà nước, Luật Giáo dục không hề quy định Bộ GD&ĐT phải đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK. 

Thứ hai, trong thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã thực hiện rất đầy đủ các yêu cầu về quản lý nhà nước nêu ở mục 4. Từ tổ chức biên soạn, thẩm định CT giáo dục phổ thông 2018 đến việc, quy định các yêu cầu về biên soạn SGK và các tiêu chí đánh giá SGK (Thông tư 33) hết sức chặt chẽ.

Trong lần đổi mới này, CT giáo dục mới là yếu tố pháp lý quan trọng nhất, mang tính pháp lệnh, SGK chỉ là các học liệu. 

Vai trò quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT được thể hiện ở các nội dung như:

Chủ trì xây dựng CT, thẩm định và ban hành, thực hiện triển khai CT là quan trọng nhất. Đó chính là việc Bộ đã giữ vai trò chủ động, chủ đạo trong quản lý nhà nước về CT;

Bộ GD&ĐT phối hợp các địa phương tổ chức lựa chọn SGK; phối hợp với các địa phương biên soạn, thẩm định và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương; chuẩn bị thiết bị dạy học. Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ và các địa phương chuẩn bị đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục;

Bộ GD&ĐT phối hợp với các địa phương hướng dẫn thực hiện CT và SGK mới. Bộ trưởng ban hành các văn bản triển khai CT giáo dục, triển khai việc đổi mới việc dạy học và kiểm tra đánh giá trong nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu của CT 2018; hướng dẫn xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, bảo đảm yêu cầu thực hiện CT 2018 linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục.

Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ SGK?

Tôi đã công tác trong ngành GD hơn 40 năm, trong đó có 30 năm tham gia biên soạn CT và SGK. Trải qua 3 lần đổi mới CT và SGK theo các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quốc hội... thực sự tôi thấy chưa lần nào việc biên soạn CT và SGK lại bài bản, kĩ càng và yêu cầu cao đến mức “khổ sở” như lần này. Không chỉ áp lực từ các yêu cầu và quy định của các cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo cấp trên mà còn sự quan tâm, xem xét, góp ý của đông đảo các tầng lớp xã hội. 

Việc biên soạn CT và SGK theo Nghị quyết 88 của QH đã và đang diễn ra ngày càng ổn định và thuận lợi. Tất nhiên việc đổi mới CT và SGK vẫn còn có những vấn đề cần điều chỉnh, uốn nắn; cần sự góp ý... nhưng về căn bản CT và SGK 2018 đáp ứng được những yêu cầu quan trọng được nêu trong nghị quyết 29 của TW và Nghị quyết 88 của QH. 

Trong Nghị quyết 88 khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn.

Khi CT, SGK 2018 thực hiện đại trà, có ba bộ SGK đã được xã hội hóa thành công, có đủ SGK triển khai chương trình mới. Việc Bộ GD&ĐT không trực tiếp tổ chức biên soạn một bộ SGK cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa nội dung này, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản. Chính vì vậy, Quốc hội đã có Nghị quyết 122/2020 cho phép bộ chỉ tổ chức biên soạn khi không có tổ chức và cá nhân nào biên soạn. 

Có thể nói, Bộ GD&ĐT vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng không thể nói Bộ đã chưa làm tròn trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về CT và SGK.

PGS.TS. Đỗ Ngọc Thống (Chủ biên chương trình môn Ngữ văn 2018)

Tin cùng chuyên mục

Tin mới nhất

Cờ bạc trực tuyến “muôn hình vạn trạng”

Cờ bạc trực tuyến “muôn hình vạn trạng”

Pháp luật 13/12/2025

(ANTV) - Các đường dây cờ bạc trực tuyến đang biến tướng ngày càng tinh vi, lôi kéo nạn nhân vào những sòng bạc ảo quy mô lớn. Đáng lo ngại, tội phạm cờ bạc trực tuyến hiện nay còn gắn với hàng loạt hành vi nguy hiểm như tín dụng đen, rửa tiền, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc xuyên biên giới… gây ra những hệ quả nghiêm trọng cho cả người chơi và cộng đồng.

Giữ vững chủ quyền và an ninh trật tự khu vực biên giới biển

Giữ vững chủ quyền và an ninh trật tự khu vực biên giới biển

Chính trị 13/12/2025

(ANTV) - Chiều 12/12, số tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị định số 71 ngày 3/9/2015 của Chính phủ về việc quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì Hội nghị.

Khen thưởng các đơn vị có thành tích trong đấu tranh chuyên án ma túy xuyên quốc gia

Khen thưởng các đơn vị có thành tích trong đấu tranh chuyên án ma túy xuyên quốc gia

Chính trị 13/12/2025

(ANTV) - Chiều 12/12, Bộ Công an phối hợp với Bộ Tài Chính, Thành ủy, UBND TP. HCM, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức trao khen thưởng cho các đơn vị có thành tích xuất sắc trong đấu tranh chuyên án ma túy xuyên quốc gia, với số lượng đặc biệt lớn. Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Bộ Công an dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ.

Tin tức nổi bật trên báo ra ngày hôm nay

Tin tức nổi bật trên báo ra ngày hôm nay

Điểm tin 13/12/2025

(ANTV) - Lật tẩy luận điệu sai trái về chính sách kiều bào; Thủ tướng chấn chỉnh tiêu cực trong xét duyệt, mua - bán, cho thuê nhà ở xã hội; Chính sách visa thông thoáng: Đòn bẩy giúp du lịch Việt Nam tăng tốc; Bỏ quy định chọn sách giáo khoa, giảm thủ tục chuyển trường - là những thông tin được quan tâm trên các báo ra ngày hôm nay

Đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang CAND

Đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang CAND

Chính trị 13/12/2025

(ANTV) - Tại TP.HCM, chiều 12/12, Bộ Công an phối hợp cùng UBND TP.HCM tổ chức Hội nghị Công tác phát triển nhà ở cho lực lượng vũ trang CAND trên địa bàn. Đồng chí Trung tướng Đặng Hồng Đức, Thứ trưởng Bộ Công an và đồng chí Hoàng Nguyên Dinh, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM đồng chủ trì Hội nghị. Tham dự hội nghị có đại diện lãnh đạo các cục nghiệp vụ Bộ Công an; đại diện các sở, ngành, phường, xã của TP. HCM.

Cụm Thi đua số 5, ngành Tổ chức xây dựng Đảng ký giao ước thi đua

Cụm Thi đua số 5, ngành Tổ chức xây dựng Đảng ký giao ước thi đua

Chính trị 13/12/2025

(ANTV) - Chiều 12/12, tại Hà Nội, Cụm Thi đua số 5, ngành tổ chức xây dựng Đảng gồm Cục Tổ chức cán bộ, Bộ Công an; Ban Tổ chức Đảng uỷ các cơ quan Đảng Trung ương; Ban Tổ chức Đảng ủy Chính phủ; Ban Tổ chức Đảng ủy Quốc hội; Ban Tổ chức Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc các đoàn thể Trung ương; Cục Cán bộ, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam; Cục Tổ chức, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác thi đua, khen thưởng năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ công tác năm 2026.

Đồng loạt ra quân cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm

Đồng loạt ra quân cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm

Xã hội 13/12/2025

(ANTV) - Sáng 12/12, công an nhiều địa phương đã đồng loạt tổ chức Lễ Ra quân cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm ANTT phục vụ Đại hội XIV của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 và Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Đợt cao điểm trấn áp tội phạm sẽ được duy trì xuyên suốt trước, trong và sau thời gian diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước và dịp Tết Nguyên đán.

Ngân hàng trung ương Nga kiện Euroclear đòi bồi thường

Ngân hàng trung ương Nga kiện Euroclear đòi bồi thường

Thế giới 13/12/2025

(ANTV) - Ngân hàng Trung ương Nga hôm 12/12 đã ra tuyên bố khẳng định kế hoạch của Ủy ban châu Âu (EC) sử dụng tài sản của ngân hàng này bị đóng băng tại châu Âu để hỗ trợ tài chính cho Ukraine là bất hợp pháp và vi phạm luật pháp quốc tế.

Nghi phạm tập bắn ở vườn nhà trước khi ra tay bắn chết hàng xóm

Nghi phạm tập bắn ở vườn nhà trước khi ra tay bắn chết hàng xóm

Pháp luật 12/12/2025

(ANTV) - Chỉ vì mâu thuẫn cá nhân, Nguyễn Văn Dương, 43 tuổi, trú phường An Lộc, tỉnh Đồng Nai đã lạnh lùng chuẩn bị tầm bắn ngay trong vườn nhà mình rồi nổ súng sát hại hàng xóm lúc đêm khuya. Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai cho biết đã tạm giữ hình sự Nguyễn Văn Dương để phục vụ công tác điều tra.

Xem thêm