(ANTV) - Tôi có theo dõi chương trình trao đổi của các đại biểu Quốc hội tại các phiên họp toàn thể trên hội trường về vấn đề chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK). Là người đã tham gia nhiều lần biên soạn CT và SGK, tôi ngạc nhiên trước một vài ý kiến cho rằng: Bộ GD&ĐT có vẻ đã chưa làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước khi không thực hiện biên soạn một bộ SGK của Bộ. Nhà nước xã hội hóa để các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK, nhưng Nhà nước vẫn phải giữ vai trò chủ đạo…
Tôi hiểu Nhà nước ở đây là Chính phủ, cụ thể là Bộ GD&ĐT. Tôi cũng hiểu ý kiến nêu như thế là để yêu cầu Bộ GD&ĐT đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK theo ngân sách nhà nước. Nghĩa là Bộ GD&ĐT phải biên soạn một bộ SGK của Bộ thì mới thể hiện đúng vai trò chủ đạo trong quản lý nhà nước.
Vì sao Bộ GD&ĐT không nên biên soạn thêm một bộ SGK nữa thì đã có nhiều đại biểu Quốc hội, nhiều người, nhiều tờ báo lên tiếng, đã nêu đầy đủ các lí do rất thuyết phục. Ở đây, tôi chỉ xin làm rõ, trong việc biên soạn CT và SGK, có phải Bộ GD&ĐT chưa làm tròn trách nhiệm hay không?
Bộ GD&ĐT thực hiện vai trò quản lý nhà nước
Trong Luật Giáo dục 2019, chương VIII đã nêu rất rõ yêu cầu Quản lý nhà nước của Bộ về CT và SGK. Cụ thể Bộ GD&ĐT: “Quy định mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; khung trình độ quốc gia; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn, định mức sử dụng cơ sở vật chất, thư viện và thiết bị trường học; việc biên soạn, sử dụng sách giáo khoa, giáo trình; việc thi, kiểm tra, tuyển sinh, liên kết đào tạo và quản lý văn bằng, chứng chỉ; việc công nhận văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được sử dụng tại Việt Nam.” ( Mục 4. Điều 104)
Như thế, đối chiếu với quy định vừa nêu của Luật Giáo dục, có thể thấy ít nhất hai điểm:
Thứ nhất, về quản lý nhà nước, Luật Giáo dục không hề quy định Bộ GD&ĐT phải đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK.
Thứ hai, trong thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã thực hiện rất đầy đủ các yêu cầu về quản lý nhà nước nêu ở mục 4. Từ tổ chức biên soạn, thẩm định CT giáo dục phổ thông 2018 đến việc, quy định các yêu cầu về biên soạn SGK và các tiêu chí đánh giá SGK (Thông tư 33) hết sức chặt chẽ.
Trong lần đổi mới này, CT giáo dục mới là yếu tố pháp lý quan trọng nhất, mang tính pháp lệnh, SGK chỉ là các học liệu.
Vai trò quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT được thể hiện ở các nội dung như:
Chủ trì xây dựng CT, thẩm định và ban hành, thực hiện triển khai CT là quan trọng nhất. Đó chính là việc Bộ đã giữ vai trò chủ động, chủ đạo trong quản lý nhà nước về CT;
Bộ GD&ĐT phối hợp các địa phương tổ chức lựa chọn SGK; phối hợp với các địa phương biên soạn, thẩm định và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương; chuẩn bị thiết bị dạy học. Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ và các địa phương chuẩn bị đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục;
Bộ GD&ĐT phối hợp với các địa phương hướng dẫn thực hiện CT và SGK mới. Bộ trưởng ban hành các văn bản triển khai CT giáo dục, triển khai việc đổi mới việc dạy học và kiểm tra đánh giá trong nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu của CT 2018; hướng dẫn xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, bảo đảm yêu cầu thực hiện CT 2018 linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục.
Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ SGK?
Tôi đã công tác trong ngành GD hơn 40 năm, trong đó có 30 năm tham gia biên soạn CT và SGK. Trải qua 3 lần đổi mới CT và SGK theo các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quốc hội... thực sự tôi thấy chưa lần nào việc biên soạn CT và SGK lại bài bản, kĩ càng và yêu cầu cao đến mức “khổ sở” như lần này. Không chỉ áp lực từ các yêu cầu và quy định của các cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo cấp trên mà còn sự quan tâm, xem xét, góp ý của đông đảo các tầng lớp xã hội.
Việc biên soạn CT và SGK theo Nghị quyết 88 của QH đã và đang diễn ra ngày càng ổn định và thuận lợi. Tất nhiên việc đổi mới CT và SGK vẫn còn có những vấn đề cần điều chỉnh, uốn nắn; cần sự góp ý... nhưng về căn bản CT và SGK 2018 đáp ứng được những yêu cầu quan trọng được nêu trong nghị quyết 29 của TW và Nghị quyết 88 của QH.
Trong Nghị quyết 88 khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn.
Khi CT, SGK 2018 thực hiện đại trà, có ba bộ SGK đã được xã hội hóa thành công, có đủ SGK triển khai chương trình mới. Việc Bộ GD&ĐT không trực tiếp tổ chức biên soạn một bộ SGK cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa nội dung này, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản. Chính vì vậy, Quốc hội đã có Nghị quyết 122/2020 cho phép bộ chỉ tổ chức biên soạn khi không có tổ chức và cá nhân nào biên soạn.
Có thể nói, Bộ GD&ĐT vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng không thể nói Bộ đã chưa làm tròn trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về CT và SGK.
PGS.TS. Đỗ Ngọc Thống (Chủ biên chương trình môn Ngữ văn 2018)
(ANTV) - Một tòa nhà dân cư 5 tầng tại thành phố Karachi, miền Nam Pakistan đã bất ngờ đổ sập vào sáng qua, khiến ít nhất 14 người thiệt mạng và nhiều người khác vẫn còn mắc kẹt bên dưới đống đổ nát.
(ANTV) - Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ngày 5/7 đã ban hành cảnh báo sơ tán cho người dân ở một số khu vực của thành phố Khan Younis, phía Nam Dải Gaza, trước các cuộc tấn công quân sự đã được lên kế hoạch.
(ANTV) - Ngành hàng không châu Âu đang đối mặt với làn sóng đình công gây rối loạn diện rộng. Hơn 1.500 chuyến bay bị hủy, nửa triệu hành khách bị ảnh hưởng vì các cuộc đình công lan rộng tại nhiều quốc gia.
(ANTV) - Hơn 2 tháng qua, với tinh thần nghiêm túc, kỷ luật và quyết tâm cao, các khối diễu binh của lực lượng CAND hiện đã bước vào giai đoạn 2 của chương trình huấn luyện. Ngày hôm nay, Bộ Tư lệnh CSCĐ tổ chức buổi hợp luyện kết hợp hội thao nhằm kiểm tra, đánh giá chất lượng huấn luyện thực tế.
(ANTV) - Nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống CAND và 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, Công an tỉnh Sơn La vừa tổ chức Hội thi bắn súng trong lực lượng thanh niên Công an tỉnh. Với không khí khẩn trương, tranh tài sôi nổi, Hội thi đã diễn ra thành công tốt đẹp.
(ANTV) - Ngày 5/7, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức Hội nghị tiếp xúc cử tri chuyên đề “Tình hình thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp” sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV.
(ANTV) - Là “trái tim di sản” của miền Trung, phường Hội An, nay trực thuộc TP Đà Nẵng sau sáp nhập, vẫn tấp nập du khách, sôi động dịch vụ, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức trong công tác bảo đảm an ninh trật tự. Sau khi hợp nhất từ 5 địa bàn cũ là Minh An, Cẩm Phô, Sơn Phong, Cẩm Nam và Cẩm Kim, Công an phường Hội An không chỉ tiếp nhận địa giới rộng, dân số đông, mà còn cả trọng trách giữ gìn sự bình yên cho một địa phương đặc biệt.
(ANTV) - Giới chức bang Texas, Mỹ, thông báo số người thiệt mạng liên quan đến trận lũ quét nghiêm trọng sau mưa lớn tại bang này hiện đã tăng lên ít nhất 25 người, trong khi hàng chục người vẫn đang mất tích.
(ANTV) - Ngày 05/7, đồng chí Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có Thư khen, đồng thời chỉ đạo Cục Cảnh sát hình sự tiếp tục phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương điều tra mở rộng vụ án lừa đảo công nghệ cao, chiếm đoạt tài sản quy mô lớn lên đến hàng trăm tỷ đồng do đối tượng Trần Quang Đạo (sinh năm 1992, trú tại TP, HCM) cầm đầu.
(ANTV) - Chiều nay (5/7), thí sinh tham dự kỳ thi đánh giá của Bộ Công an năm 2025 đã tập trung tại các điểm thi để làm thủ tục đăng ký dự thi, nghe phổ biến quy chế thi. Kỳ thi năm nay có gần 23.000 thí sinh đăng ký dự thi, tăng khoảng 5.000 thí sinh so với năm 2024.
