(ANTV) - Tôi có theo dõi chương trình trao đổi của các đại biểu Quốc hội tại các phiên họp toàn thể trên hội trường về vấn đề chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK). Là người đã tham gia nhiều lần biên soạn CT và SGK, tôi ngạc nhiên trước một vài ý kiến cho rằng: Bộ GD&ĐT có vẻ đã chưa làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước khi không thực hiện biên soạn một bộ SGK của Bộ. Nhà nước xã hội hóa để các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK, nhưng Nhà nước vẫn phải giữ vai trò chủ đạo…
Tôi hiểu Nhà nước ở đây là Chính phủ, cụ thể là Bộ GD&ĐT. Tôi cũng hiểu ý kiến nêu như thế là để yêu cầu Bộ GD&ĐT đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK theo ngân sách nhà nước. Nghĩa là Bộ GD&ĐT phải biên soạn một bộ SGK của Bộ thì mới thể hiện đúng vai trò chủ đạo trong quản lý nhà nước.
Vì sao Bộ GD&ĐT không nên biên soạn thêm một bộ SGK nữa thì đã có nhiều đại biểu Quốc hội, nhiều người, nhiều tờ báo lên tiếng, đã nêu đầy đủ các lí do rất thuyết phục. Ở đây, tôi chỉ xin làm rõ, trong việc biên soạn CT và SGK, có phải Bộ GD&ĐT chưa làm tròn trách nhiệm hay không?
Bộ GD&ĐT thực hiện vai trò quản lý nhà nước
Trong Luật Giáo dục 2019, chương VIII đã nêu rất rõ yêu cầu Quản lý nhà nước của Bộ về CT và SGK. Cụ thể Bộ GD&ĐT: “Quy định mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; khung trình độ quốc gia; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn, định mức sử dụng cơ sở vật chất, thư viện và thiết bị trường học; việc biên soạn, sử dụng sách giáo khoa, giáo trình; việc thi, kiểm tra, tuyển sinh, liên kết đào tạo và quản lý văn bằng, chứng chỉ; việc công nhận văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được sử dụng tại Việt Nam.” ( Mục 4. Điều 104)
Như thế, đối chiếu với quy định vừa nêu của Luật Giáo dục, có thể thấy ít nhất hai điểm:
Thứ nhất, về quản lý nhà nước, Luật Giáo dục không hề quy định Bộ GD&ĐT phải đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK.
Thứ hai, trong thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã thực hiện rất đầy đủ các yêu cầu về quản lý nhà nước nêu ở mục 4. Từ tổ chức biên soạn, thẩm định CT giáo dục phổ thông 2018 đến việc, quy định các yêu cầu về biên soạn SGK và các tiêu chí đánh giá SGK (Thông tư 33) hết sức chặt chẽ.
Trong lần đổi mới này, CT giáo dục mới là yếu tố pháp lý quan trọng nhất, mang tính pháp lệnh, SGK chỉ là các học liệu.
Vai trò quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT được thể hiện ở các nội dung như:
Chủ trì xây dựng CT, thẩm định và ban hành, thực hiện triển khai CT là quan trọng nhất. Đó chính là việc Bộ đã giữ vai trò chủ động, chủ đạo trong quản lý nhà nước về CT;
Bộ GD&ĐT phối hợp các địa phương tổ chức lựa chọn SGK; phối hợp với các địa phương biên soạn, thẩm định và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương; chuẩn bị thiết bị dạy học. Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ và các địa phương chuẩn bị đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục;
Bộ GD&ĐT phối hợp với các địa phương hướng dẫn thực hiện CT và SGK mới. Bộ trưởng ban hành các văn bản triển khai CT giáo dục, triển khai việc đổi mới việc dạy học và kiểm tra đánh giá trong nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu của CT 2018; hướng dẫn xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, bảo đảm yêu cầu thực hiện CT 2018 linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục.
Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ SGK?
Tôi đã công tác trong ngành GD hơn 40 năm, trong đó có 30 năm tham gia biên soạn CT và SGK. Trải qua 3 lần đổi mới CT và SGK theo các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quốc hội... thực sự tôi thấy chưa lần nào việc biên soạn CT và SGK lại bài bản, kĩ càng và yêu cầu cao đến mức “khổ sở” như lần này. Không chỉ áp lực từ các yêu cầu và quy định của các cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo cấp trên mà còn sự quan tâm, xem xét, góp ý của đông đảo các tầng lớp xã hội.
Việc biên soạn CT và SGK theo Nghị quyết 88 của QH đã và đang diễn ra ngày càng ổn định và thuận lợi. Tất nhiên việc đổi mới CT và SGK vẫn còn có những vấn đề cần điều chỉnh, uốn nắn; cần sự góp ý... nhưng về căn bản CT và SGK 2018 đáp ứng được những yêu cầu quan trọng được nêu trong nghị quyết 29 của TW và Nghị quyết 88 của QH.
Trong Nghị quyết 88 khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn.
Khi CT, SGK 2018 thực hiện đại trà, có ba bộ SGK đã được xã hội hóa thành công, có đủ SGK triển khai chương trình mới. Việc Bộ GD&ĐT không trực tiếp tổ chức biên soạn một bộ SGK cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa nội dung này, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản. Chính vì vậy, Quốc hội đã có Nghị quyết 122/2020 cho phép bộ chỉ tổ chức biên soạn khi không có tổ chức và cá nhân nào biên soạn.
Có thể nói, Bộ GD&ĐT vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng không thể nói Bộ đã chưa làm tròn trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về CT và SGK.
PGS.TS. Đỗ Ngọc Thống (Chủ biên chương trình môn Ngữ văn 2018)
(ANTV) - Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), báo chí quốc tế đã có những bài viết, bình luận về ý nghĩa của sự kiện trọng đại này, cũng như những thành tựu mà Việt Nam đã đạt được sau nửa thế kỷ nỗ lực vừa qua, mang đến kỳ vọng mới cho chặng đường tiếp theo.
(ANTV) - Nhìn lại một mốc son lịch sử chói lọi không chỉ với dân tộc Việt Nam mà đã trở thành động lực cho các phong trào giải phóng dân tộc tại nhiều châu lục. Ngày 30/4/1975, chiến thắng vang dội của Việt Nam được tạo nên bởi sức mạnh tổng hợp: sự lãnh đạo tài tình của Đảng, chiến lược ngoại giao khôn khéo, đoàn kết toàn dân, toàn quân và sự ủng hộ của quốc tế. Những bài học làm nên Chiến thắng lịch sử cũng là cơ sở, nền tảng để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên mới, trong đó tinh thần đoàn kết dân tộc, tự lực tự cường, đoàn kết quốc tế... là những yếu tố then chốt mang giá trị trường tồn.
(ANTV) - Bộ trưởng Nội vụ Iran Eskandar Momeni cho rằng, sự bất cẩn là nguyên nhân gây ra vụ nổ tại cảng thương mại lớn nhất nước này, mà tính đến nay đã khiến ít nhất 65 người thiệt mạng.
(ANTV) - Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa 2 quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, Bộ trưởng Quốc phòng Pakistan cảnh báo nguy cơ quốc gia này sắp bị nước láng giềng Ấn Độ tấn công quân sự sau vụ khủng bố đẫm máu nhằm vào du khách ở Kashmir hồi tuần trước.
(ANTV) - Lực lượng cứu hỏa Iran vẫn đang nỗ lực dập tắt các đám cháy tại cảng thương mại lớn nhất nước này Shahid Rajaee, 2 ngày sau khi xảy ra vụ nổ lớn tại đây khiến hơn 40 người thiệt mạng và hơn 1.200 người bị thương.
(ANTV) - Từ lúc 20h30 đến 20h45 ngày 28/4, đã diễn ra buổi tổng duyệt 10.500 thiết bị bay không người lái (drone) trên bầu trời TP Hồ Chí Minh. Buổi tổng duyệt để chuẩn bị bay chính thức diễn ra lúc 20h30 đến 20h45 ngày 1/5.
(ANTV) - Liên quan đến vụ án sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sử dụng phiếu kết quả thử nghiệm giả mạo để đưa sản phẩm ra thị trường, xảy ra tại Công ty TNHH công nghệ Herbitech. Ngày 28/4, Cơ quan CSĐT Bộ Công an Đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét chỗ ở đối với 4 bị can cùng về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.
(ANTV) - Trong những ngày qua, một số tài khoản trên mạng xã hội đang khai thác lại vụ việc xảy ra cách đây 10 năm để thông tin sai lệch về công tác thu gom, quản lý, xử lý chất thải y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. Chiều qua, 28/4, Bệnh viện Bạch Mai đã có buổi làm việc với đại diện cơ quan chuyên môn của Bộ Y tế, Bộ Công an đến kiểm tra, xác minh thông tin đăng tải trên không gian mạng.
(ANTV) - Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 28/4 tái khẳng định Nga sẵn sàng đàm phán hòa bình với Ukraine mà không cần điều kiện tiên quyết nào. Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hoài nghi về thiện chí của người đồng cấp Nga Vladimir Putin trong việc chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm qua.
(ANTV) - Trong sự kiện đặc biệt kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất, 13.000 chiến sĩ trong các khối diễu binh, diễu hành sẽ tái hiện hình ảnh hào hùng của "Đại thắng mùa Xuân 1975" – bản hùng ca bất diệt của dân tộc Việt Nam. Một trong những điểm nhấn lớn nhất là hình ảnh "bộ 3 đặc biệt" – gồm những chiến sĩ anh hùng, những khẩu đại bác và “đàn chim sắt” của lực lượng phòng không không quân.
