Indore – thành phố với khoảng 2,6 triệu dân tại Ấn Độ – từng chìm trong tình trạng ô nhiễm rác thải nghiêm trọng, với hàng trăm đống rác chất cao ngất dọc các tuyến phố. Thế nhưng ngày nay, toàn bộ 1.029 tấn rác thải sinh ra mỗi ngày tại đây đều được xử lý, biến Indore thành biểu tượng về quản lý rác thải đô thị tại Ấn Độ.

Theo chuyên gia tư vấn Javed Warsi, cách đây gần chục năm, Indore không hề có dịch vụ thu gom rác hàng ngày, việc xử lý cũng rất hạn chế. Nhằm thay đổi thực trạng, chính quyền bắt đầu chiến dịch dọn dẹp tại 2 khu phố với phương châm tập trung vào phân loại rác. Chỉ sau 2 tháng, mô hình đã lan rộng ra 10 khu phố, và sau 6 đến 8 tháng, toàn bộ 85 khu phố trong thành phố đều tham gia phong trào này.

Vai trò của cộng đồng trong thành công của chiến dịch là vô cùng quan trọng. Nhiều khu dân cư thi đua nhau trở thành “khu phố không rác thải”, cùng thực hành phân loại rác tại nguồn và tái chế. Người dân tận dụng rác hữu cơ để làm phân trộn, các loại vật liệu có thể tái chế như chai lọ được phân loại riêng, và thậm chí cả chất thải vệ sinh, rác điện tử cũng có thùng chứa chuyên biệt.

Tại Indore, rác thải được chia thành 6 loại: phân hủy sinh học, không phân hủy sinh học, nhựa, chất thải vệ sinh, chất thải nguy hại và điện tử. Quá trình phân loại này được thực hiện từ hộ gia đình, tới các điểm trung chuyển, rồi đến cơ sở xử lý. Rác sau khi được cân, nén sẽ được phân loại chi tiết hơn thành 18 nhóm khác nhau, tùy theo thành phần và kích thước, rồi đưa tới các đơn vị tái chế chuyên biệt.

Mỗi ngày, các nhà máy tại đây sản xuất được 55 đến 65 tấn phân hữu cơ, đồng thời tạo ra khí sinh học dùng cho hệ thống xe buýt của thành phố. Ông Rajeev Yadav, trưởng phòng vận hành, cho biết: từ rác hữu cơ, khí sinh học được nâng cấp thành methane sinh học, sau đó chuyển hóa thành hydro – nguồn nhiên liệu thân thiện với môi trường. Phần chất rắn còn lại tiếp tục được sử dụng làm phân bón.

Nhờ những nỗ lực này, kể từ khi chiến dịch bắt đầu vào năm 2015, hành vi xả rác bừa bãi tại Indore đã giảm tới 90%. Bãi rác Devguradia trước đây giờ đã trở thành khu vườn trên sườn đồi. Nếu như năm 2015, Indore chỉ xếp hạng 25 trong số các thành phố sạch nhất Ấn Độ thì chỉ một năm sau, thành phố đã vươn lên vị trí số một và duy trì danh hiệu này liên tục cho đến nay.

Nguyên Ủy viên thành phố, bà Pratibha Pal chia sẻ: sự đồng lòng của người dân là yếu tố quyết định. Chính sự ủng hộ này đã giúp chính quyền liên tục đề ra và hoàn thành các mục tiêu mỗi năm. Trong tương lai, Indore sẽ tiếp tục tập trung vào kinh tế tuần hoàn và nâng cấp hệ thống quản lý rác thải, với sự tham gia của chính quyền, người dân, và cả truyền thông.

Ngày nay, tại Indore, mỗi khi xe thu gom rác lăn bánh trên đường, bài hát “Indore Has Become Number One” lại vang lên. Câu khẩu hiệu “Cùng nhau, giữ cho thành phố sạch đẹp, Indore sẽ trở thành số 1” chính là tinh thần đã tạo nên một thiên đường xanh – sạch – đẹp mang tên Indore.