Ông là người có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng. Và dù ở bất cứ cương vị nào, ông vẫn luôn là một người lãnh đạo giản dị, gương mẫu, trung thành, tận tụy với Đảng, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đồng chí Mai Chí Thọ tham gia hoạt động cách mạng từ rất sớm trong phong trào học sinh ở Huế và Hà Nội khi còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường. Đồng chí bị bắt, giam cầm, đầy đọa khắc nghiệt, tra tấn dã man 5 năm trong các nhà tù khét tiếng của thực dân đế quốc từ Bắc chí Nam.

Trong lời tự bạch của mình, đồng chí Mai Chí Thọ cho biết trở thành công an với ông đó là một duyên cơ. Và ông luôn ý thức về trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp, công việc Công an cần phải có đức tính cẩn trọng, kỹ lưỡng, điều tra tìm hiểu từ tình tiết nhỏ nhặt nhất, không được đa nghi, cứng nhắc đẫn đến bắt bớ oan sai. Với ông giá trị, chất lượng công việc mới là điều quan trọng, chứ không phải chức vụ, quyền cao mới là thước đo giá trị công việc.

Cởi mở, dân chủ, thẳng thắn, chân thành, tôn trọng sự thật, không né tránh, luôn tự phản biện và lắng nghe ý kiến phản biện là một đặc trưng tính cách, là khí phách và phong cách của đồng chí Mai Chí Thọ trong mọi công việc và đời thường.

Chính tư duy phản biện thẳng thắn, tự phê bình quyết liệt này đã góp phần thúc đẩu mạnh mẽ toàn lực lượng Công an tự nhận thức, tự soi, tự sủa, nâng cao được ý thức tự phê bình và phê bình từ Bộ đến cơ sở và từng cá nhân, làm cơ sở để đổi mới mạnh mẽ cả tư duy, đổi mới chủ trương, đối sách, đổi mới tổ chức và cán bộ, đổi mới phong cách làm việc trong những năm đầu đổi mới đất nước và cho cả sau này.