Một giờ học ngữ Văn của các em học sinh lớp 8 trường THCS Lê Quý Đôn

Trong cuốn lịch sử lớp 7, chữ viết về vua Lý Công Uẩn  được viết là "y" nhưng chữ viết về vua Lý Công Uẩn trong cuốn Ngữ văn 8 lại là "i"

Một cấp học, chữ viết về một nhân vật lịch sử khác nhau đã gây ra những tranh cãi đó cho chính các em học sinh. Y hay I không chỉ là băn khoăn của học sinh mà còn của chính các giáo viên. 25 năm dạy Ngữ văn nhưng cô giáo Chu Thị Vĩnh Hà cũng không biết nói cho học sinh đáp án nào là chính xác. Bởi lẽ, cho rằng Y mới là đúng nhưng lại phải dạy các em là I vì đơn giản cô Hà phải dạy theo đúng i giáo khoa.

Cô giáo Chu Thị Vĩnh Hà - Trường THCS Lê Quý Đôn, Hà Nội chia sẻ: Viết y hay i nhiều khi không có sự thống nhất, cái đó gây khó khăn khá nhiều cho việc sử dụng. Khi dạy chiếu rời đô, thì sách giáo khoa in là I nhưng khi làm bài học sinh viết Y trong trường hợp đó cũng rất là khó vì nếu theo thói quen sử dụng thì với tên riêng sử dụng Y thì lúc đó nói các con sai được không, thì thật ra không dám nói các con sai mà chỉ nhắc các con để các con sử dụng theo đúng sách giáo khoa thôi.

Khó khăn trong dạy và học đã là 1 vấn đề, tuy nhiên , theo nhiều chuyên gia ngô ngữ, nghiêm trọng hơn của việc thay đổi trong cách viết chính tả chữ Lý từ Y sang I là gây mất cảm quan về cả tâm lý và thẩm mĩ trong cách sử dụng ngôn ngữ của cộng đồng người Việt vốn tồn tại từ nhiều đời nay. Bởi theo tâm lý và cảm quan thì I thường dùng trong những âm tiết chỉ sự nhỏ bé, tủn mủn, vụn vặt như li ti, ti tiện và Y thì ngược lại.

TS Ngữ văn Trịnh Thu Tuyết cho biết: Với những âm tiết mà nó gắn với những cái gì đẹp đẽ cao lớn, cao thượng hoặc mang ý tích cực thì thường mang Y vì nó trang trọng hơn ví dụ như hi vọng, kỳ vọng, thì dung Y đấy là cảm quan về thẩm mỹ. Y đặt trong cảm quan về thẩm mỹ nó đẹp hơn i. ở đây Lý Thái Tổ cũng là tên riêng ngoài giá trị lịch sử để cho chúng ta ngưỡng mộ thì chúng ta phải có cung kính như với 1 nhân vật, hiện tượng lịch sử thì ở đây là tên riêng, nếu chúng ta đã mặc định như thế từ trong quá khứ rồi thì chúng ta cũng không nên thay đổi.

Nhiều ý kiến khác cũng cho rằng , bất kỳ cộng đồng ngôn ngữ nào cũng sẽ tiềm ẩn những cái chưa hợp lý dẫn đến sự không thống nhất, công đồng ngôn ngữ Việt cũng vậy. Tuy nhiên, với những quy luật chính tả mà đã được sử dụng thành thói quen dần được chuẩn hóa và trở thành quy định thì không được thay đổi, đặc biệt là đối với sách giáo khoa.

TS Ngữ văn Trịnh Thu Tuyết cho biết thêm: Sách giáo khoa là tài liệu giảng dạy thì nó phải đòi hỏi mức độ quy chuẩn cao nhất, thì nó thứ nhát do quy ước lâu dần, 2 kết hợp với tâm lý và thẩm mĩ.

Liên quan đến câu chuyện này, mới đây,  Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra câu trả lời, việc viết các tên các vị vua thời Lý thành từ Y thành I  - lỗi chính tả của sách ngữ văn 8 như vậy là chưa đúng. Đây không phải lần đầu tiên thầy cô, học sinh và phụ huynh băn khoăn về lỗi chính tả  trong SGK. Sự thiếu thống nhất trong chính những văn bản do 1 đơn vị phát hành phần nào cho thấy sự tùy tiện, cẩu thả trong quá trình viết hay in ấn sách./.