PV: Xin chào nhà văn Phan Đức Lộc. Cho đến bây giờ anh có còn nhớ là mình đã sáng tác bao nhiêu tác phẩm truyện ngắn rồi văn học không?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Thú thực để nói về một con số chính xác thì tới thời điểm này tôi không nhớ rõ là mình đã viết được bao nhiêu tác phẩm đơn lẻ nhưng tính theo đầu sách thì hiện tại tôi đã xuất bản được 11 đầu sách; bao gồm các thể loại: thơ, truyện ngắn, tản văn, tiểu thuyết và đâu đó khoảng tầm 500 tác phẩm được đăng tải trên các báo, tạp chí từ trung ương đến địa phương.

PV: Con đường đến với nghiệp văn chương của Lộc như thế nào? Bắt đầu từ khi nào, Lộc có những cái sáng tác đầu tiên?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Con đường tôi đến với văn chương khá hài hước. Thực tế là hồi còn nhỏ, tôi hay ước mơ trở thành nhà thơ. Lý do đơn giản vì vào năm lớp 10 tôi có được đăng một bài thơ nhỏ trên tạp chí Văn học và Tuổi trẻ. Bài thơ đó có mức nhuận bút là 50.000 VND. Tôi nhớ 50.000 VND ở năm 2010 là số tiền khá lớn. Hồi đấy anh em chúng tôi sống với bà nội và bà nội dùng đồng tiền đó để mua 2 cân bánh mướt với 1 cân lòng chiêu đãi cho cả nhà. Đó cũng là một trong những bữa cơm hiếm hoi mà chúng tôi được ăn thịt. Bởi vì hồi đấy ở quê điều kiện kinh tế rất khó khăn, bữa cơm đó, anh em chúng tôi đã ăn rất vui và bà nhìn chúng tôi rất hạnh phúc. Tôi nhớ là sau đó em trai tôi luôn luôn mong ước là tuần nào tôi cũng có bài đăng; như vậy có nghĩa là tuần nào chúng tôi cũng sẽ được cải thiện bữa ăn của mình. Đó là động lực rất lớn để tôi viết thường xuyên, liên tục. Nền tảng của sự đam mê thì sau này ở tuổi 18 đôi mươi tôi xác định được đó là những điều đã thuộc về tâm hồn, thuộc về khát khao nó luôn cựa quậy trong trái tim mình và tôi quyết tâm sẽ trở thành một người viết chuyên nghiệp.

PV: Với đam mê văn chương và tài năng từ rất sớm; tại sao Lộc không chọn một trường thiên về văn chương, viết lách mà lại chọn  một trường công an?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Vào một đêm tôi vô tình xem được phóng sự về các anh cảnh sát điều tra phá án với những tình tiết rất là ly kỳ, hấp dẫn. Ngay từ cái thời điểm đó, niềm yêu thích bất chợt trỗi dậy  trong tôi và sau khi lắng nghe ý kiến góp ý từ thầy cô giáo, bố mẹ, từ ông bà, từ những người thân và các anh chị đi trước tôi đã lựa chọn  ngôi trường học viện cảnh sát. Sau này, môi trường chuyên nghiệp, bài bản, nghiêm khắc đã rèn luyện cho tôi bản lĩnh, sự kiên trì, mạnh mẽ và tôi nghĩ rằng mình đã chọn đúng. Việc lựa chọn ngôi trường học viện cảnh sát đã giúp cho tôi có thêm rất là nhiều những kiến thức, những trải nghiệm để hỗ trợ cho quá trình sáng tác văn học. Và đó là sự lựa chọn theo tôi nghĩ là hoàn hảo với tôi cho đến thời điểm bây giờ.

PV: Sau này khi mà đã trở thành một cây bút chuyên nghiệp rồi thành viên của hội nhà văn; mình muốn hỏi Lộc là trong cách viết; Lộc có chịu ảnh hưởng của ai không, có học ai không, hoặc là có một ai là thầy của mình không?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Để nói về người thầy lớn nhất của tôi thì đó là cô giáo dạy văn cấp 3, cô giáo Trần Thị Thúy- người đã trực tiếp bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi của chúng tôi suốt 3 năm lớp 10, 11, 12 và giúp tôi đạt được một số những thành tích khá là nổi bật trong môn Ngữ văn. Từ những năm tháng đó, cô là người đã trực tiếp đọc những truyện ngắn, bài thơ đầu tiên của tôi khi chúng còn rất là vụng về. Cô đã góp ý để cho tôi hoàn thiện bản thân mình. Vào cuối năm lớp 12 khi chúng tôi làm hồ sơ để thi đại học thì cô  nói với tôi như thế này: “Em hãy cố gắng thi vào một ngôi trường nào đó để chắc chắn được công ăn việc làm sau này nhưng đồng thời hãy giữ niềm đam mê với môn văn”. Đó chính là người thầy lớn nhất của tôi, tôi luôn rất là kính trọng và nể phục.

PV: Thực tế cuộc sống, những trải nghiệm trong công việc, những trải nghiệm mà tôi nghĩ là rất là đặc thù với nghề nghiệp của một người chiến sĩ công an đã được nhà văn Phan Đức Lộc đưa vào trong tác phẩm của mình như thế nào? Anh có nghĩ rằng đây là một lợi thế rất riêng cho anh đối với những sáng tác về mảng đề tài an ninh trật tự hay là hình tượng người lính không?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Tôi được phân công công tác lên tỉnh Điện Biên. Ở nơi đây mỗi một ngọn núi, cánh rừng đã mang trong mình một câu chuyện kỳ ảo, mỗi một tán cây đã dạy ta một bài học sinh tồn, mỗi một con suối ôm ấp một giấc mộng xuôi về biển lớn và mỗi một mùa hoa đã là một cái bài thơ rất đẹp rồi. Hơn nữa, những năm tháng được học tập chuyên ngành hình sự tại Học viện Cảnh sát nhân dân rồi sau này ra trường được công tác cảnh sát khu vực tại công an thị trấn Tuần Giáo thì những câu chuyện, những sự kiện xảy ra xung quanh cuộc sống rồi liên quan tới công việc của tôi kết hợp với một cái phông nền quá đẹp của cảnh sắc Điện Biên đã là  một cái nguồn cảm hứng rất lớn để cho tôi viết nên những cái tác phẩm về đề tài miền núi, về đồng bào các dân tộc anh em. Đặc hiện là đề tài Vì An ninh tổ quốc và tôi đã thể hiện những điều đó thông qua các cái tác phẩm như là truyện ngắn “Pảng Cò Moong”, Mùa Hoa Pa Bát”, “ Thung lũng mưa”...vv

PV: Trở lại với chương trình, thưa nhà văn Phan Đức Lộc, anh thường dành thời gian cho văn chương vào những cái thời điểm nào trong ngày?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Hiện tại tôi đang gánh vách 2 sứ mệnh vừa là một cảnh sát khu vực vừa là một nhà văn. Tôi luôn cố gắng ưu tiên và dành trọn thời gian cho công việc. Chỉ có những lúc nhàn rỗi, những lúc mà thu xếp được công việc tôi mới dành thời gian cho sáng tác và thường thì tôi sẽ sáng tác vào khung giờ từ 10 giờ đêm đến 12 giờ. Tầm đó, tôi sẽ viết lách và mỗi ngày, tôi cố gắng viết một đến 2 tiếng để duy trì như một thói quen, đều đặn liên tục như cơm ăn nước uống thường ngày. Và nếu ngày nào đó không đặt tay vào bàn phím lách cách viết một vài dòng thì tôi cảm thấy mình thiêu thiếu một cái gì đó.

PV: Để mà nói về bản thân thì nhà văn Phan Đức Lộc. anh tự nhận mình là một người như thế nào, trong cuộc sống đời thường và trong văn chương?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Để lấy một từ diễn tả về bản thân mình thì có lẽ tôi xin phép dùng từ kiên trì. Tôi luôn luôn kiên trì với những mục tiêu, những lý tưởng mà mình đặt ra không chỉ là trong văn chương mà trong cuộc sống nữa. Tôi nhớ cái ngày đầu tôi tập tành sáng tác thơ; mọi người nhìn tôi và cười cợt cảm giác như là: “Cái thằng bé này nó bị dở hơi một chút thì phải” nhưng không hiểu sao ở cái thời điểm đó, tôi vẫn linh cảm rằng là sau này tôi sẽ trở thành một nhà văn, một nhà thơ. Tôi luôn nghĩ về điều đó cho đến lúc cô giáo của tôi đọc được những tác phẩm của tôi và cô khẳng định: “Em có năng khiếu văn chương thật sự, hãy tiếp tục con đường này, hãy tiếp tục giữ khát vọng của em, hãy bỏ qua cái sự cười cợt của những người xung quanh đi”. Bây giờ khi 30 tuổi, tôi chưa phải người đạt được nhiều thành tựu nhưng mà tôi nghĩ là tôi đã sắp xếp được một cái nền móng đủ vững chắc để tôi tiếp tục xây ngôi nhà văn chương của mình. Còn đối với trong cuộc sống thì tôi cũng luôn kiên trì với những cái mục tiêu của mình. Và sau khi tốt nghiệp, tôi được phân về một tỉnh miền núi; mọi người đặt câu hỏi là liệu Phan Đức Lộc có chịu được cái điều kiện thiếu thốn ở đó hay không. Sau đó thì tôi lên đây và ngay lập tức tôi hòa nhập được với cuộc sống ở đây. Tôi sống rất là giản dị, tôi tối giản hết tất cả các cái nhu cầu của mình vì cái sự tối giản đó cho nên tôi thấy cuộc sống nó rất là nhẹ nhàng. Mọi người cứ nhìn tôi và nói rằng: “ Sao nhìn Lộc thấy Lộc khổ quá, sống trong một cái căn phòng nhỏ rồi công việc tấp nập rồi còn phải viết lách; chắc là buồn lắm..”. Có lẽ là mọi người nhìn tôi và thấy tôi buồn vậy thôi nhưng mà bản thân tôi thì tôi cảm thấy hoàn toàn hài lòng về cái cuộc sống này. Có lẽ là nhờ sự kiên trì, tin vào sự lựa chọn của mình cho nên là thời điểm hiện tại thì tôi thấy rằng mình đang đi đúng hướng.

PV: Thế còn với vùng đất mà Lộc sinh ra và lớn lên - quê hương xứ Nghệ thì có một cái tác phẩm nào mà nhà văn Phan Đức Lộc tâm đắc không? Bởi vì trò chuyện thì thấy Phan Đức Lộc rất là yêu quê và và có một tình yêu rất là sâu sắc với quê hương.

Thượng úy Phan Đức Lộc: Tôi được sinh ra ở một ngôi làng xứ Nghệ tựa lưng vào núi, hướng mặt ra cánh đồng và đạp xe khoảng 10 cây số thì gặp biển cả bao la. Quê tôi phải hứng chịu rất là nhiều những loại thiên tai nhưng mà những ngày bình yên chúng tôi sống, trải nghiệm và có những kỷ niệm tuổi thơ rất là đẹp. Trải nghiệm đó chính là những nguyên liệu quý báu để tôi đưa vào các tản văn như là “Mùa sương thương mẹ”, “Tôi sẽ bay”. Ở những cuốn sách này tôi không tôi diễn tả thật cầu kỳ nào cả, tôi chỉ viết bằng những cái cảm xúc thuần khiết nhất của mình; những trải nghiệm tuổi thơ êm đềm nhất và tôi đã đưa vào những cái cuốn sách này một cách tự nhiên, dung dị nhất. Bây giờ mỗi lần đọc lại; tôi luôn cảm thấy rưng rưng như được sống lại những kỷ niệm thơ ấu ấy. Rất may mắn cho tôi khi có 2 tác phẩm trong 2 cuốn sách này đó là “Quạt mo” và “Mùa vụ” đã được nhà Xuất bản Giáo dục lựa chọn đưa vào chương trình sách giáo khoa tiếng việt lớp 5.

PV: Tới đây, liệu sẽ có một cái tác phẩm nào mới mà độc giả có thể chờ đón ở nhà văn Phan Đức Lộc không?

Thượng úy Phan Đức Lộc: Năm nay tôi đã xuất bản 2 cuốn sách và một truyện dài “Mùa ban thay áo” viết về chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954 và một tập thơ “Thị trấn ngủ quên” viết về mảnh đất Điện Biên. Trong thời gian tới, tôi đang ấp ủ một số những tập truyện ngắn về đồng bào các dân tộc anh em Tây Bắc và một cuốn tiểu thuyết tôi đang hoàn thành. Lúc nào thực sự nó thành hình, thành khối rồi thì tôi sẽ tiết lộ kỹ hơn về những sáng tác này. Tôi mong chờ khi sách ra độc giả sẽ đón nhận và yêu thương các tác phẩm của Phan Đức Lộc.

Rất cảm ơn Thượng úy- nhà văn Phan Đức Lộc và chúc cho anh có thật nhiều sức khỏe để có thể có được những sáng tác mới hay hơn nữa cho độc giả./.